در حافظه تاریخی ایران، تبریز بیش از هر شهر دیگری با واژه «اولین» گره خورده است. از نخستین چاپخانه و مدرسه نو گرفته تا نخستین شهرداری و خیابان سنگ‌فرش‌شده، این شهر همواره در نقش پیشگام تجدد ظاهر شده است، اما همین «پیشگامی» در گذر زمان به نوعی وسوسه تبدیل شده است: وسوسه تکرار افتخار، نه تجربه دوباره آن. 

پنجم شهریور، زادروز غلامرضا تختی، پهلوان و قهرمان نامی ورزش ایران است. شاید بسیاری از دوستداران ورزش و کشتی، از ارتباط «تختی و تبریز» بی خبر باشند.

کودتای 28 مرداد 1332، از رویدادهای حساس و سرنوشت‌ساز تاریخ سیاسی ایران است که با دخالت عوامل خارجی، منجر به سرنگونی دولت قانونی دکتر محمد مصدق شد؛  با وقوع این کودتا، اندک مسیری که از نهضت مشروطه، برای نیل به مردم‌سالاری و قانون‌محوری در حکومت طی شده بود، از میان رفت و بار دیگر حکومت ایران به سلطنت پادشاهی تبدیل شد.

آتش در بازار تاریخی تبریز، اگرچه با حضور به موقع آتش‌نشان‌ها خاموش شد، اما به گفته سخنگوی آتش‌نشانی تبریز، هفت مغازه این مجموعه تاریخی را در بازار گرجی‌ها، طعمه شعله‌های سرکش خود کرد.
 

با پیروزی کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹ و قدرت گرفتن رضاشاه، خیزش‌های سیاسی عمده‌ای در گوشه‌وکنار ایران روی داد که در پاره‌ای اوقات، جهت‌گیری خودمختاری نیز داشت؛ از آن جمله شورش اسماعیل سیمیتقو که با بهره بردن از اوضاع آشفته ایران در ایام جنگ جهانی اول در تابستان سال ۱۹۱۸ میلادی، توانست قدرت خود را در غرب دریاچه ارومیه تثبیت نموده و با تجهیز 20 هزار نفر از کردها، دولتی خودمختار با مرکزیت ارومیه بنا نهد.

    تبریز، این شهر پرصلابت و مملو از تاریخ، دو روز را در دل تقویم خود دارد که هرکدام روایتگر بخش مهمی از هویت این دیار است: چهاردهم مرداد، روز مشروطه، و بیست و نهم بهمن، سالگرد قیام مردمی که علیه استبداد ایستادند. اما گویا این دو روز قرار نیست هم‌زمان به رسمیت شناخته شوند؛ بلکه بین مسئولان و مردم تبریز بر سر کدام روز باید به عنوان «روز تبریز» نام بگیرند، اختلافی جدی شکل گرفته است.

۹۰ سال پیش کارگاه سیگار پیچی اتحادیه تبریز در تهران شعبه فروش دایر کرد.

نخستین روزهای بهار، یادآور کوچ ابدی «دکتر محمدابراهیم باستانی پاریزی» محقق، ادیب، تاریخ‌نگار، شاعر، موسیقی‌دان و از چهره‌های برجسته فرهنگ و دانش معاصر است. سفر شادروان استاد باستانی‌پاریزی به تبریز، به همراه جمعی از مشاهیر فرهنگی ایران در آبان 1348 را می‌توان از برگ‌های درخشان و خاطره‌انگیز دانشگاه تبریز دانست. برنامه وزینی که به نوشته باستانی‌پاریزی «ایرج افشار، کنگره‌آرای آن بود» و «مجتبی مینوی به ریاست کنگره منصوب شد و حق به جای خویش نشست.»

هجوم نماهای رومی به خیابان‌های تبریز، سنت و هویت بومی شهر را به حاشیه رانده است. خطر فروریختن این سازه‌های سنگین در برابر زلزله و سوانح، نگرانی جدی کارشناسان است.