اشاره- موضوع تراجنسی‌ها در ایران همواره مساله‌ای پیچیده بوده‌است. در حقیقت فرد «ترنس» را نباید به عنوان یک بیمار در نظر گرفت. ترنس در حقیقت به افرادی گفته می شود که روحیات آنها با جسم خود در تضاد هست. مثلا جسمی مردانه با روحیات و خلق و خویی زنانه یا بالعکس. این ویژگی باعث از بین رفتن حقوق شهروندی و مدنی فرد نمی شود.

به گزارش همنوا به نقل از روزنامه سرخاب مریم خاتون ملک آرا اولین تراجنسی شناخته شده در ایران است. او توانست فتوای مشروعیت تغییر جنسیت در ایران را از امام خمینی (ره) بگیرد. مریم خاتون می‌گوید: برای امام نوشته بودم. مادرم برای من تعریف کرده که در ۲ سالگی من با گچ خودم را مثل زنان آرایش می‌کردم و امام با تصور اینکه من یک دوجنسه هستم جواب دادند که باید طبق قوانین اسلامی یک زن شوم.

وی در خاطرات خود می نویسد: آیت الله خامنه‌ای (رئیس‌جمهور وقت) برای من چادر و مقنعه بریدند و با صلوات و تبریک مرا وارد حجاب اسلامی کردند.

وی پیشتر با نام فریدون معروف بود که در اصلاح  "ام تو اف" می گویند (یعنی کسانی که در زمان تولد با اندام جنسی مردانه متولد شده‌اند ولی در جامعه به عنوان یک زن شناخته میشوند) و بر عکس. مُلک‌آرا انجمن حمایت از بیماران مبتلا به اختلالات هویت جنسی ایران را در سال ۱۳۸۶ هجری شمسی با کمک چند تن از پزشکان برای حمایت از تراجنسی‌های ایرانی ثبت کرد.

در شهر تبریز هم کسانی هستند که روح و جسم‌شان در تضاد است و نمی‌توانند علایق روحی خود را با جسمشان در یک‌جا جمع‌کنند. در این گفتگو پای صحبت‌های چند نوجوان و جوان ترنس اهل تبریز نشسته‌ایم.

صفت «دوجنسه» اذیتم می‌کند

آیهان یک نام ترکی پسرانه است و صاحب این اسم یکی از ترنس هایی هست که با جسم زنانه به دنیا آمده و روحیات پسرانه ای دارد. (اف تو ام)

*آیهان چند سال داری و چه مقطعی درس می خوانی ؟ 17 سال دارم و در یک مدرسه دخترانه در رشته حسابداری درس میخوانم. فضای مدرسه برای تو چطور است؟

خیلی سخت! همیشه برام عذاب‌آور بوده که در جمع دخترانه درس بخوانم. با اینکه روحیاتم از کودکی مثل پسرها بود و این روحیه رفته رفته شدیدتر از قبل میشود و ظاهر و آرایش زنانه را نمی توانم داشته باشم.

از طرف مدیر و معلمان به شدت اذیت می‌شوم. دوستانی که در مدرسه دارم متوجه مفهوم «ترنس» نیستند. از طرف این دانش آموزان که متوجه نیستند اذیت می‌شوم.

خیلی از بچه‌ها به خاطر روحیاتی که ما داریم اسم‌های دیگری به ما نسبت میدهند مثلا صفت «دو جنسی» یکی از این اسم‌ها است. این صحبت‌ها خیلی ما را اذیت می‌کند.

-آیهان با ظاهری که داری و بیشتر پسرانه هست میتوانی در مدرسه پسرانه درس بخوانی ؟ برای اینکه شما بتوانید در یک مدرسه پسرانه درس بخوانید چه مجوزهایی لازم است؟

نه اصلا اجازه نمی‌دهند و برای این کار مجوز لازم است. از طرفی فعلا من یک پسر کامل نیستم و ترنس هستیم.

برای این کار نیاز هست یک سری مراحل قانونی را طی کرد. ابتدا توسط یک روانپزشک گواهی صادر می‌شود که شخص یک ترنس است و روحیات متفاوتی نسبت به جنسیتش دارد . این گواهی به بهزیستی ارائه می‌شود و بعد از آن نامه‌ای به دادستانی استان جهت مجوز عمل "تغییر جنسیت" نوشته می شود.

بعد از نوشتن نامه یکی از شروط اصلی و مهمی که هرترنس نیاز به مجوز آن دارد اجازه پدر است و البته نیازی به اجازه مادر نیست.

بعد از کسب اجازه پدر به صورت رسمی و محضری، تقدیمِ نامه بهزیستی به دادستان استان، مرحله بعدی رفتن به کمیسون پزشکی و سپس پزشک قانونی است. بعد از این مرحله گواهی صدور تغییر برای شخص صادر می‌شود.  بعد از صدور این گواهی و انجام عمل تغییر جنسیت، نسبت به آن جنسیت می‌توان در مدرسه پسرانه درس خواند.

-احتمال میدهی خودت و ترنس های دیگر که عمل می‌کنند، بعد از مدتی پشیمان شوند؟

نه ، چون یک ترنس واقعی هیچ وقت بعد از عمل پشیمان نمی‌شود. از طرفی می‌شود گفت اگر ترنسی بعد از عمل پشیمان شد در واقع از ابتدا ترنس نبوده و تشخیص از طرف خودش و دکترها اشتباه بوده.

جسمی که عذاب است

آرش یکی دیگر از ترنس های تبریزی (اف تو ام) هست که شبیه آیهان در یک مدرسه دخترانه درس می‌خواند و مشکلاتی شبیه او دارد.

-آرش از کی متوجه شدی که یه ترنس هستی ؟

از کودکی چیزهایی می‌دانستم اما نه به‌نام ترنس. با اینکه دختر به دنیا آمده بودم اما همه رفتارها و کارهایی که می‌کردم مثل پسرها بود. بیشتر در یک جمع مردانه راحت بودم تا در جمع‌های زنانه .

در سن 8 سالگی هر کاری کردم نتوانستم قبول کنم که یک دختر باشم و رفته رفته اوضاع برایم خیلی سخت‌تر می‌شد.

در بچگی کارهای پسرانه می‌کردم و حتی آن زمان هم یک اسم پسرانه داشتم! هیچ وقت نمیتوانستم لاک بزنم و و کارهای دخترانه انجام دهم. هیچ‌وقت ایم کارها را درک نمی‌کردم.

در مدرسه بعد از گذشت زمان متوجه شدم که یک ترنس هستم. با مراجعه به پزشک گواهی ترنس بودن را گرفتم یعنی دکتر گواهی داد که من جسمی زنانه و روحیاتی مردانه دارم.

این نکته نباید فراموش شود که اصلا ترنس بودن دست خودمان نیست. این روحیه ما است که کاری را حکم میکند.

-در محیط مدرسه چه نوع پوششی داری و این پوشش برای تو چطوره است؟

در محیط مدرسه متاسفانه مجبورم با بلوز شلوار و مقنعه بروم که برای یک پسر مثل من خیلی سخت و عذاب‌آور است. علاوه بر این عذاب، بیشترین درد وقتی است که در آینه خودم را می‌بینم. برای من این جسم عذابی غیرقابل تحمل است.  

ترنس بودن دست ما نیست

سحر یکی از ترنس های (ام تو اف) است یعنی کسی که روحیه‌ای زنانه و جسمی مردانه دارد.

-سحر! فضای مدرسه برای تو چطور است؟

در مدرسه از طرف همه مدیر و معلم و دانش آموزها خیلی اذیت می‌شوم. مثلا نمی‌توانم دستشویی بروم چون از طرف دانش آموزان به شدت اذیت می‌شوم  و می‌ترسم که مورد تجاوز قرار بگیرم.

 -دوست پسر داری ؟!

بله دوست پسر دارم. موضوع ترنس بودنم را می‌داند و خیلی درکم می‌کند. بعد از تغییر جنسیت باهم ازدواج خواهیم کرد.

- وقتی خودت را در آینه می‌بینی چه حسی داری؟

آینه خیلی بد است. آینه چیزی دروغی است که خیلی‌ها فکر می‌کنند حقیقت آدم را نشان می‌دهد اما این حقیقت برای ما یک دروغ محض است. هیچ وقت آینه «من واقعی»ام را نشان نداده.

 -از خانواده‌ات چه انتظاری داری ؟

انتظار دارم اولا اجازه های قانونی را بدهند تا بتوانم به خود واقعی‌ام تبدیل شوم. در هر صورت این اتفاق خواهد افتاد، دیر یا زود. انتظار دارم با دید بدی به من نگاه نکنند. چه خانواده و چه جامعه، مفهوم ترنس را بفهمند.

ما انسانیم و حق زندگی داریم. برچسب‌هایی که به ما می‌چسبانند دل هر کسی را می‌شکند و خدا را خوش نمی‌آید. انتظار دارم خانوادم و جامعه متوجه شوند که ترنس بودن ما دست خودمان نیست.

ما بیمار جنسی نیستیم

*مجید و رضا دو ترنس (اف تو ام) هستند که با جسم دخترانه به دنیا آمدند و به زودی عمل تغییر جنسیت را انجام خواهند داد تا جسم و روحشان به یک همخوانی مردانه برسد. اغلب سوال‌های مرا با اتفاق نظر پاسخ دادند. انگار که درد مشترک را بازگو می‌کنند.

تا حالا استخر رفته‌اید؟ در محیط‌های ورزشی زنانه حضور داشته‌اید؟

کسی که از جنسیت خودش ناراضی باشد نمی‌تواند در یک جمع خصوصی مربوط به جنس دیگر راحت باشد. حتی فکر رفتن به استخر هم برای ما خیلی دشوار است.

من در محیط پسرانه خیلی راحت‌ترم. در دانشگاه یا محافل خصوصی دخترانه اصلا سازگار نیستم و اگر باشم اجباری است و فضا را تحمل می‌کنم.

-بعد از عمل تغییر شما قانونا پسر هستید. آیا مطابق قانون سربازی هم خواهید رفت ؟

نه ، اتفاقا یکی از مواردی که ما ترنس ها را اذیت می‌کند همین قانون معافیت ماده 5 است. ماده 5 به کسانی اطلاق می‌شود که بیماری روحی دارند. یعنی اینکه این قانون نوعی تنظیم شده که ما ترنس‌ها بیمار جنسی محسوب می‌شویم. در صورتی که اصلا این طور نیست.

-ترنس هایی که عمل تغییر جنسیت را انجام می‌دهند بعد از عمل می‌توانند بچه‌دار شوند؟

ترنس‌ها ذاتا نمی‌توانند بچه‌دار شوند. اما امروزه توسط مراکز پزشکی با انتقال اسپرم و رحم اجاره‌ای این مشکل حل می‌شود.

-تا حالا آرایش کرده‌اید؟

نه، البته یک بار بله آن هم با زور!  کلا ترنس‌های اف تو ام با کارهای زنانه مخالفند و با روحشان مطابقت ندارد.

-از طرف خانواده مشکلی دارید ؟

مجید : بله، من مشکلات زیادی دارم. پدر و مادرم کاملا مخالف روحیات و تفکر من هستند در صورتی که خودشان می‌گویند وقتی تو بچه بودی علاوه بر دخترانه بودنت همیشه کارای پسرانه می‌کردی و بازی پسرانه دوست داشتی.

چند بار خواستم خودکشی کنم اما نتوانستم. امید دارم و مطمئنم که روزی تغییر موفقی خواهم داشت.

-رضا چطور؟

من در خانواده مشکلی ندارم و شکر خدا رضایت والدین را گرفته‌ام و مراحل اداری برای انجام عمل تغییر جنسیت را رفتم. به زودی عمل تغییر ر انجام خواهم داد.

-کجا عمل می کنی و هزینه عمل تغییر جنسیت تقریبا چقدر است ؟

کشور تایلند بهترین عمل تغییر جنسیت ها را انجام میدهد. اما من در تهران عمل خواهم کرد. چون به خاطر هزینه‌های زیاد نمی‌توانم به تایلند بروم. هزینه اولیه تغییر جنسیت در ایران چیزی حدود  30 میلیون تومان است که بعد از این هزینه‌های دیگری تا سقف 100 ملیون دارد.

محمدرضا اخگر گداز