1-سال ها پیش مجری یک جلسه شعرخوانی در دانشگاه تبریز بودم. در سالن تعداد زیادی دانشجوی ترک و کرد، چند نفر گیلک، دو نفر اصفهانی و… در مجموع تعداد زیادی ایرانی حضور داشتند. یکی از دانشجویان شعری با گویش لاری خواند. تقریبا هیچ یک از ما متوجه معنای سخنانش نشدیم ولی از لحن خوانش او لذت بردیم و به احترام یکی از زبان‌هایی که فرهنگ کشورمان را می‌سازد سکوت کردیم و شاعرش را تشویق. شاعر هم به حرمت ما تلاش کرد معنای شعرش را به زبان فارسی بگوید.

2-در کرمان آدرس جایی را از مردی پرسیدم، با لهجه شیرین کرمانی و بسیار سریع جواب داد، متوجه نشدم. ایستاد و دوباره همان جملات را شمرده‌تر و به فارسی به قول خودش «مدرسه‌ای» تکرار کرد. در آخر هم از دیدن چند تبریزی در کرمان به وجد آمد و به پاس پیمودن کیلومترها راه برای تماشای شهرش از ما تشکر کرد.

3-در یزد با زنی که اهل مشهد بود در لابی هتل سلام علیک داشتم. پرسید اهل کجایید گفتم: تبریز، گفت: شما مردمان باهوش و مبارز ایرانید. گفتم: شما مشهدی ها هم همیشه میزبان زحمات مایید. لبخندها شیرین‌تر شد و پسرش یک دانه پاستیل به من هدیه داد.

4-یک جلسه نقد فیلم شکل می‌گیرد تا فیلمی از جهت ساختار، تکنیک، بازی، کارگردانی و … مورد نقد قرار بگیرد. یک نفر بلند می‌شود و می‌گوید چرا زبان فیلم فارسی نیست؟! شما موظفید در ایران فیلم فارسی بسازید. هادی حجازی فر عصبانی ولی منطقی می‌گوید: هیچ کس حق توهین به زبان ترکی را ندارد. حقیقت این است که هیچ کس حق توهین به هیچ زبانی را ندارد، آن هم در سینما. سینما زبان همه است.

من نمی‌دانم دقیقا در مغز آن خبرنگار چه اتفاقی افتاد که به چنین نتیجه‌ای رسید ولی انگار او و برخی مانند او فراموش کرده‌اند که زبان فارسی یک حلقه بزرگ است تا ما با تمسک به آن بتوانیم در تندباد حوادث کنار هم باشیم. زبان فارسی ابزار سرکوب سایر زبان ها نیست. بلکه زبانی است که با آن می توان قومیت‌های رنگارنگ را کنار هم چید و فرش ملیت را بافت. همانطور که نمی‌توان به بهانه تقویت زبان اقوام مختلف تیشه به ریشه زبان فارسی زد. آن سه داستان را در ابتدا آوردم که بگویم ما در کنار هم زیباییم؛ در کنار هم قدرتمندیم و توانا. اگر از هم دورباشیم به راحتی از بین خواهیم رفت. به قول شهریار:
چو خواهد دشمنی بنیاد قومی را براندازد
نخست آن جمع را از هم پریشان و جدا سازد
چو تنها کرد هریک را به تنهایی بدو تازد
چنان اندازدش از پا دیگر سرنیافرازد

لیلا حسین نیا