آذربایجان‌شرقی یکی از استان‌های پیشرو در حوزه‌های تولید، صنعت، خدمات و کشاورزی است که در این استان برندهای مطرحی در صنایع مختلف فعالیت دارند و در مجموع در تولید ناخالص ملی نقش جدی دارند. آذربایجان شرقی از چندین دهه گذشته تاکنون یک استان صنعتی و معدنی مهم برای کشور محسوب می‌شود که صنایع غذایی، لاستیک و پلاستیک، ماشین آلات و کانی‌های فلزی بیشترین حجم تقاضا و سرمایه گذاری را در این استان به خود اختصاص داده است.

به گزارش پایگاه خبری هم نوا؛ به نقل از تسنیم، در استان آذربایجان‌شرقی، صنعتگران با چالش‌های جدی و مهمی مواجه هستند که باعث فرار سرمایه گذار و صنعتگر از این استان و مهاجرت سرمایه گذاران به مرکز کشور می‌شود، برای بررسی این چالش‌ها و راهکارهای رفع موانع و پشتیبانی از تولید، به سراغ سازمان صمت رفتیم و با نادر اصغرپور معاون برنامه ریزی و سرمایه گذاری سازمان صمت آذربایجان شرقی رفتیم.

رتبه های برتر آذربایجان شرقی در حوزه های صنعتی و معدنی

اصغرپور با اشاره به اینکه آذربایجان شرقی در زمینه صنعت و معدن همواره رتبه‌های برتر کشوری را دارد، گفت: استان ما هم از نظر تعداد واحدها و هم از نظر تعداد مجوزهای صادره و پروانه‌های بهره برداری، رتبه یک یا دو را در اختیار دارد.

وی با بیان اینکه آذربایجان شرقی در صدور مجوز توسعه، در سه سال اخیر رتبه یک کشوری را در اختیار دارد، ابراز داشت: صدور مجوزهای توسعه نشان از پویایی واحد است که توانسته تولیدات خود را به خوبی در بازار به فروش برساند و اکنون به دنبال توسعه است.

معاون برنامه ریزی و سرمایه گذاری سازمان صمت آذربایجان شرقی، با بیان اینکه حدود 3800 واحد تولیدی فعال در استان داریم که 117 هزار نفر اشتغال مستقیم ایجاد کرده است، گفت: 270 هزار میلیارد ریال تاکنون در این صنایع توسط بخشخصوصی داخلی و خارجی سرمایه گذاری شده است.

وی ادامه داد: بیش از 1470 واحد صنعتی هم در دست احداث است که بین 5 تا 90 درصد پیشرفت فیزیکی دارند و در صورت تکمیل 39 هزار اشتغال مستقیم خواهد داشت و بیش از 188 هزار میلیارد ریال برای این طرح‌ها توسط بخش خصوصی سرمایه گذاری شده است.

اصغرپور در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه مزیت استان برای سرمایه گذاری چیست که یک سرمایه گذار به جای سایر استان‌ها این استان را برای سرمایه گذاری انتخاب کند؟ تصریح کرد: ایران در وهله اول و آذربایجان شرقی در وهله دوم مزیت‌های جدی دارد که به عنوان مثال، ایران در مواد خام معدنی در دنیا مطرح است، نیروی کار ارزان، انرژی ارزان و در دسترس دارد و از سوی دیگر، آذربایجان شرقی هم مزیت‌های دیگری دارد که ما تلاش کردیم در کاهش تصدی گری دولت به عنوان استان پیشرو بوده و بروکراسی را به حداقل می‌رسانیم.

وی با بیان اینکه تلاش کردیم امورات صنعتگران را به خودشان واگذار کنیم که سرعت کارها را افزایش می‌دهد و امورات تخصصی‌تر می‌شود، ابراز داشت: خانه صنعت و معدن متشکل از مدیران صنایع استان است و به جز امضای آخر، جوازهای تأسیس واحدهای تولیدی در خانه صنعت پیگیری می‌شود.

معاون برنامه ریزی و سرمایه گذاری سازمان صمت آذربایجان شرقی، با اشاره به اینکه از کارشناسی تا دریافت مدارک و... در خانه صنعت انجام می‌شود و صنعتگران تنها برای امضای نهایی به سازمان صمت مراجعه می‌کنند، ابراز داشت: با این اقدام ابتکاری، آذربایجان شرقی رتبه اول کشور در سرعت صدور جواز تأسیس است.

وی ادامه داد: با پیگیری صورت گرفته، برخی قوانین در هیئت مقررات زدایی حذف شد و جواز تأسیس در همان روز تکمیل مدارک صادر می‌شود.

چالش‌ جدی صنایع آذربایجان شرقی نوسازی ماشین آلات صنعتی و معدنی است

در ادامه، با کمالی، فعال صنعتی و عضو اتاق بازرگانی تبریز در مورد موانع موجود بر سر راه صنعت سخن گفتیم، از وی پرسیدیم که غیر از نوسانات ارزی و تورمی، اصلی‌ترین چالش صنعتگر در استان ما چیست؟ گفت: در صحبت وضعیت خوبی داریم و انواع رتبه‌های اول را در اختیار داریم ولی در عمل موانع زیادی وجود دارد.

وی با بیان اینکه بسیاری از واحدهای تولیدی ما چالش‌های جدی دارند و باید برای نوسازی صنایع اقدام کنیم، افزود: در این زمینه می گوییم که دولت نمی‌تواند کمک کند ولی خود صنایع می‌توانند بدون نیاز به دولت، ماشین آلات خود را وارد کنند ولی اکنون این ماشین آلات که برای نوسازی صنایع استان وارد شده، مدت‌هاست در گمرک گرفتار است و اجازه ورودشان بسیار کُند صادر می‌شود.

عضو اتاق بازرگانی تبریز، با تاکید بر اینکه حمایت از صنایع باید عملی باشد، تصریح کرد: وقتی ورود ماشین آلات جدید در رونق تولید نقش مهمی دارد و هر ماشین 5 تا 40 نفر را شاغل می‌کند، چرا باید مانع تراشی شود و با تأخیر زیاد، این ماشین آلات ماه‌ها در گمرک خاک بخورد.

کمالی با اشاره به اینکه در حوزه واردات مواد اولیه هم مشکل داریم چراکه سیاست‌های ارزی با صنعت و معدن همخوانی ندارد، افزود: واحد تولیدی مواد اولیه نداشته باشد، تولید امکان ندارد، ما سالهاست با چالش‌ها دست و پنجه نرم کرده‌ایم و اکنون باید مانع زدایی جدی در این زمینه صورت گیرد.

همه کارهای صنعتگران به جز امورات حاکمیتی، باید به خود صنعتگران واگذار شود

در ادامه، اصغرپور، معاون برنامه ریزی و سرمایه گذاری سازمان صمت آذربایجان شرقی هم در مورد مشکلات صنعتگران، ابراز داشت: صنعتگر تنها با سازمان صمت طرف نیست بلکه با نهادهای مختلف درگیر است و معتقدم به جز امورات حاکمیتی، باید امورات به خود صنعتگران واگذار شود.

وی افزود: مشکلاتی در واردات کالا و... داریم و معتقدم راه حل این مشکلات این است که غیر از امورات حاکمیتی بقیه را به خود صنعتگران واگذار کنیم. در ستاد تسهیل و رفع موانع هم مدیریت این ستاد و پیگیری مصوبات را به خود صنایع واگذار کرده‌ایم و این باعث بهبود نسبی شرایط شده است.

اما کمالی که در ستاد تسهیل، ماه‌ها عضویت داشته‌، معتقد است بسیاری از مسائل از این ناشی می‌شود که مشکل را خود ادارات ایجاد می‌کنند و بعداً در ستاد تسهیل به دنبال کمک هستیم. نباید اجازه دهیم که مشکل ایجاد شود تا در ستاد تسهیل بررسی شود.

وی ادامه داد: اکنون برای معافیت واردات ماشین آلات صنعتی که طبق قانون ماشین آلاتی که تولید داخلی ندارند، از پرداخت حقوق گمرکی معاف هستند، چند ماه است که در گمرک معطل است و ستاد تسهیل نمی‌تواند کاری بکند. بیش از 15 صنعتگر در حال حاضر معطل واردات ماشین آلات هستند و بسیاری از صنعتگران هم به دلیل مشکلات اینچنینی و ترس از هدررفت سرمایه‌ها، اقدام به نوسازی صنعت خود نمی‌کنند.

موانع اداری و صنعتی باعث فرار سرمایه‌های فکری و مالی از این استان و کشور نشوند

برای بررسی بخشی از موانع پیش روی صنعتگران، پله‌های سازمان صنعت، معدن و تجارت استان را بالا پایین می‌کنیم و با یکی از صنعتگران که ظاهراً در مسیر فعالیت خود چالش‌هایی دارد، به گفت‌وگو نشستیم.

نوری مدیرعامل یک شرکت تولیدی است و یک و نیم سال است کارخانه‌اش درگیر سودها و جرائم بانکی است و در آستانه تعطیلی قرار دارد. وی معتقد است که در استان ما به دلیل وجود نگاه تنگ نظرانه و کوتاه، صنعت استان عقب مانده است.

وی افزود: بانک به دنبال سود خود است و ثانیه به ثانیه به دنبال پول خود است. یک و نیم سال است بانک کارخانه را توقیف کرده ولی دولت من را با کمال بی مهری در وسط میدان رها کرده است. صنعتگر به حدی به مشکل برمی‌خورد که پشت دست خود می زند که چرا در این استان وارد کار صنعت شدیم.

این صنعتگر با سابقه بیست سال، با اشاره به اینکه در کشور ما افراد کاربلد تصمیم گیر نیستند و باید صنعتگر در این زمینه‌ها تصمیم بگیرد، گفت: سوء مدیریت در این زمینه زیاد است. امیدورام نگذارند سرمایه‌های فکری و مالی از این استان و از این کشور فرار کنند. باوجود اینکه یک فرد انقلابی هستم، ولی با دیدن این برخوردها شاید روزی به این نتیجه برسم که در خارج از کشور سرمایه گذاری کنم و از این مشکلات رهایی یابم.

سوء استفاده از خلاء قوانین توسط برخی سودجویان و آسیب به صنعتگران

با توجه به نامگذاری امسال با عنوان پشتیبانی و مانع زدایی از تولید، به نظر می‌رسد موانع و بروکراسی، چالش‌های گمرکی و واردات مواد اولیه باید با سرعت بیشتری مورد توجه قرار گیرد و رفع شود.

اینکه برخی از خلاء قوانین سوء استفاده کرده و موجب ضرر زدن به سایر صنایع هم می‌شود، یکی از مسایلی است که باید مورد توجه قرار گرفته و با محدود کردن یک صنعت، سایر صنایع هم آسیب نبیند.