به گزارش همنوا، دکتر مهدی کاظم پور، باستان شناس دوره اسلامی و مسئول تیم کاووشگری شهر تاریخی خونج،  در گفتگو با خبرنگاران، از این شهر به عنوان دروازه ورود به آذربایجان در دوران نخستین اسلامی یاد کرد و افزود: اسناد تاریخی و یافته های جدید در این منطقه به خوبی نشان می دهد که این شهر جزو شهرهای آباد آن زمان بود و حتی دارای گمرک و قوانین مربوط به مالیات از صنایع نیز بود که بر اساس درآمدهای هنگفت منطقه آذربایجان اداره می شد.

وی با اشاره به انجام کاوش های باستانی که از آبان ماه امسال در محوطه تاریخی خونج صورت گرفت، ادامه داد: البته در دوران قاجار مختصری از سوی عتیقه جویان فرانسوی در این منطقه حفاری هایی انجام شده است که سفال های کشف شده در آن زمان اکنون در موزه لوور پاریس نگهداری می شود.

کاظم پور یکی از مهمترین یافته های شهر خونج را مربوط به آثار معماری در لایه های زیرین زمین بیان کرد و یادآور شد: این آثار به خوبی بیانگر و اثبات کننده وجود شهری مدرن و پرجمعیت همراه با ابنیه گوناگون در قرون اول اسلامی است که می تواند زمینه های مطالعاتی در حوزه تمدنی و هویتی ایران زمین و آذربایجان به شمار آید.

وی آشکار شدن تزئینات گچ بری، سکه های مسی مربوط به قرون اولیه اسلام ، آثار مربوط به آتشکده و کوره های تولید سفال را از کشفیات جدید باستان شناسی در محوطه شهر خونج بیان کرد و با تاکید بر اینکه این یافته ها از نظر تاریخی، هویتی، باستانی و تمدنی بسیار باارزش و بی مانند در منطقه شمال غرب ایران است، گفت: ادامه کاوش ها و تکمیل مطالعات مربوطه می تواند زوایای پیدا و پنهان این شهر تاریخی را نمایان کند.

کاظم پور یکی از تولیدات مهم شهر خونج در قرون پنجم و ششم هجری قمری را "سفال آق کند" بیان کرد که امروزه یکی از مهمترین مباحث روز باستان شناسی در جهان و دانشگاه های مطرح در حوزه تاریخی به حساب می آید.

به گفته وی سفال نوع آق کند از تولیدات محلی شهر خونج بوده که از طریق جاده ابریشم تجارت می شد و این شهر به دلیل قرار گیری در مسیر مواصلاتی ابریشم یکی از اولین شهرهای ایران است که پس از حمله مغول ویران و به آتش کشیده می شود و به همین دلیل ویرانی‌های آن در میان بومیان منطقه به "شهر سوخته" مشهور است.

این پژوهشگر میراث فرهنگی مهمترین چالش پیش روی تداوم تحقیقات در شهر تاریخی خونج را مربوط به حمایت ها و پشتیبانی مالی و اعتباری دانست و بر ضرورت اختصاص منابع مالی مناسب برای این موضوع تاکید کرد.

به گفته وی سفال نوع آق کند از تولیدات محلی شهر خونج بوده که از طریق جاده ابریشم تجارت می شد و این شهر به دلیل قرار گیری در مسیر مواصلاتی ابریشم یکی از اولین شهرهای ایران است که پس از حمله مغول ویران و به آتش کشیده می شود و به همین دلیل ویرانی‌های آن در میان بومیان منطقه به "شهر سوخته" مشهور است.

کاظم پور وسعت کنونی شهر تازه کشف شده خونج را ۸۵ هکتار اعلام و اضافه کرد: یکی از مشکلات مربوط به انجام کاوش های باستان شناسی در این عرصه مربوط به مسایل امنیتی، حصارکشی و ممانعت از رفت و آمدهای بومی ها و مردم است که باید اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی در این زمینه اقدامات لازم و کافی را انجام دهد.

وی شخم زنی اراضی خونج از سوی اهالی منطقه را آسیب جدی مربوط به کاوش های باستانی برشمرد و با ابراز تاسف از اینکه این موضوع رفته رفته بیشتر می شود، خواستار دخالت سریع و به موقع مدیران و مسئولان استانی و شهرستانی در این زمینه شد.

کاظم پور بر تسریع در حفاظت از محوطه تاریخی خونج تاکید و اضافه کرد: باید توجه داشت که ارزش و اهمیت این منطقه تاریخی و باستانی کمتر از منطقه لیلان نیست و نباید با سهل انگاری اجازه دهیم لایه های آن توسط اهالی و سودجویان به یغما رفته و از بین برود.