به گزارش همنوا به نقل از ایرنا اکبر فتحی گفت: در 30 هزار و 819 هکتار سامانه های بارانی، 24 هزار و 170 هکتار سامانه های قطره ای و یکهزار و 55 هکتار سامانه های کم فشار اجرا شده است. وی با اشاره به اینکه امکان اجرای سامانه های نوین آبیاری در اراضی دیم وجود ندارد، افزود: اجرای سامانه های آبیاری تحت فشار نیازمند الزاماتی همچون استخر ذخیره آب و انرژی برق مناسب است. فتحی با اشاره به اینکه در ۴۰۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان هم به علت شوری منابع آبی امکان اجرای سامانه های تحت فشار وجود ندارد، افزود: در اراضی کشاورزی ۱۲ شهرستان واقع در حوزه دریاچه ارومیه سامانه های آبیاری کم فشار با استفاده از اعتبار ستاد احیای دریاچه اجرا می شود. وی اعلام کرد: وسعت اراضی آبی و دیم استان آذربایجان شرقی به ترتیب 412 و 808 هزار هکتار ( در مجموع یک میلیون و 220 هزار هکتار) است و در 160 هزار هکتار از اراضی آبی استان قابلیت اجرای سامانه های نوین آبیاری وجود دارد. وی همچنین از اجرای شبکه های فرعی3و4 آبیاری و زهکشی در 18 هزار و 39 هکتار از اراضی کاورزی استان بدون احتساب پایاب سد شهید مدنی تبریز خبرداد و گفت: طرح لوله گذاری و انتقال آب با لوله در 5 هزار و 720 هکتار از حوضه دریاچه ارومیه اجرا شده است. فتحی اجرای 954 کیلومتر کانال آبیاری عمومی و اجرای 3 هزار و 768 کیلومتر پوشش انهار سنتی را از دیگر طرح های اجرا شده در استان در جهت افزایش بهره وری آب عنوان کرد. وی با بیان اینکه تخصیص و اجازه بهره برداری از منابع عمومی آب برای مصارف شرب، کشاورزی، صنعت و سایر موارد در اختیار وزارت نیرو است، گفت: وزارت جهاد کشاورزی نیز موظف است به منظور مدیریت مصرف آب کشاورزی نسبت به برنامه ریزی و انجام اقدامات لازم در زمینه های ارتقای کارایی آب از طریق استقرار نظام بهره برداری آب کشاورزی، بهبود و اصلاح روشهای آبیاری، توسعه روش های نوین آبیاری، توسعه شبکه های فرعی آبیاری و زهکشی و تجهیز و نوسازی اراضی اقدام کند. وی ایجاد نشدن زیرساخت ها در شبکه های آبیاری حوضه دریاچه ارومیه را از جمله چالش های مصرف آب در بخش کشاورزی عنوان و خاطرنشان کرد: طبق مصوبه ستاد احیاء دریاچه ارومیه می بایستی هر ساله 8 درصد و در طول 5 سال 40 درصد از مصارف آب کشاورزی کاهش یافته و به محدوده دریاچه رهاسازی شود. وی اظهارداشت: این درحالیست که سایر مصوبه های ستاد احیای دریاچه ارومیه عملیاتی نشده و بدلیل افزایش نیافتن راندمان آبیاری شبکه های موجود ، چالش اساسی در تامین آب کشاورزی منطقه بوجود آمده است. فتحی کوچک بودن قطعات زراعی در اراضی آبی استان و تحویل ندادن حجمی آب در سدهای استان به غیر از سدهای قلعه چای، علویان، ستارخان و شهید کاظمی را از دیگر چالش های این بخش عنوان کرد. وی گفت: در بیشتر سدهای بزرگ و کوچک استان بدلیل عدم وجود سازه های کنترل و تحویل حجمی آب در خروجی سد، تحویل حجمی عملیاتی نمی شود و برداشت به صورت عرفی و سنتی است. وی بر لزوم توانمندسازی تشکل های بهره برداری و تصحیح و ساماندهی پروانه های بهره برداری از چاه ها تاکید کرد و افزود: مغایرت های موجود در پروانه های بهره برداری صادر شده با بهره برداران فعلی یا وراث قانونی از نظر میزان حقابه و جانمایی سطوح تحت پوشش، محدودیت هایی را در اجرای سامانه های نوین آبیاری بوجود می آورد. وی همچنین گفت: تشکل های بهره برداری فعلی (تعاونی آببران، تعاونی تولید) در تحویل و نگهداری از شبکه های آبیاری اصلی و فرعی احداث شده، از توانمندی قابل قبولی برخوردار نبوده و سازمان های دولتی در واگذاری اینگونه شبکه ها همواره با مشکل روبرو هستند. رئیس سازمان جهادکشاورزی استان گفت: افت سطح آب زیرزمینی در 11 محدوده مطالعاتی استان بدلیل برداشت غیرمجاز و مازاد بر پروانه بهره برداری، نصب نشدن کنتورهای حجمی هوشمند در چاه های کشاورزی، بطئی و کند بودن روند تعیین تکلیف چاه های غیرمجاز کشاورزی از جمله چالش هائی است که اجرای طرح های آب و خاک را تحت الشعاع قرار می دهد. وی بر افزایش بهره وری آب کشاورزی، حفاظت کمی و کیفی منابع آب و خاک و تولید پایدار محصولات کشاورزی تاکید کرد و گفت: توسعه روشهای آبیاری موضعی (تیپ ، قطره ای، میکرو ) و استقرار مدیریت یکپارچه بهره برداری از منابع آب مشترک از طریق اجرای سامانه های نوین آبیاری در اراضی کشاورزی خـرد و پراکنده (طرحهای تجمیع) از رویکردهای سازمان جهادکشاورزی استان آذربایجان شرقی در بهینه سازی مصرف آب است. وی حمایت از کشت گلخانه‌ای و انتقال کشت با ارزش به محیط های بسته، انتخاب الگوی کشت متناسب با اقلیم هر منطقه ( حذف محصولات پرمصرف و جایگزینی کشت کم مصرف) ، توجه به استفاده از آب بازیافتی، توجه به آب مجازی و تجارت آن ، کشت نشائی، تغییر زمان کشت از بهاره به پائیزه، کم خاک ورزی یا بی خاک ورزی، جلوگیری از ضایعات و کشاورزی حفاظتی را از اقدامات غیرسازه ای در جهت افزایش بهره وری از آب عنوان کرد. مساحت کل اراضی کشاورزی استان یک میلیون و 222 هزار هکتار است که از این میزان 805 هزار هکتار اراضی زیر کشت دیم و 294 هزار هکتار نیز اراضی زیر کشت آبی است؛ اراضی زیر کشت محصولات دائمی نیز 123 هزار هکتار وسعت دارد. پتانسیل بالقوه منابع آبی استان پنج میلیارد مترمکعب است که از این میزان 2 میلیارد مترمکعب از طریق بارندگی، 1.14 میلیارد مترمکعب از طریق آب‌های سطحی و 1.4 میلیارد مترمکعب نیز از طریق برداشت از منابع زیرزمینی استحصال می‌شود.