ثبت‌نام وام ودیعه مسکن پس از مصوبه ستاد ملی کرونا از ۲۶ خرداد ۱۴۰۰ (چهارشنبه گذشته) آغاز شده است. بر این اساس سقف تسهیلات در تهران ۷۰ میلیون، سایر کلانشهرها ( مشهد، اصفهان، کرج، شیراز، تبریز، قم، اهواز، کرمانشاه) ۴۰ میلیون و سایر شهرها ۲۵ میلیون تومان است.

متقاضیان دریافت این تسهیلات باید متاهل یا سرپرست خانوار، دارای اجاره‌نامه رسمی یا اجاره‌­نامه ثبت شده در سامانه کد رهگیری باشند. ضمن این‌که تاریخ امضای اجاره‌­نامه واحد مسکونی نیز باید مربوط به نیمه نخست امسال باشد. به تازگی نیز معاون وزیر راه وشهرسازی اعلام کرده زنان مجرد بالای ۳۵ سال نیز می‌توانند از این تسهیلات استفاده کنند.

فارغ از اقدام در خور توجه وزارت راه و شهرسازی برای حمایت از مستأجران، اما باید به این نکته اشاره شود که با افزایش سقف تسهیلات ودیعه مسکن، شرایط برای دریافت این وام سخت‌تر شده است. سال گذشته وام ۱۵ میلیون تومانی سایر شهرها فقط با ارائه سفته از سوی اجاره‌نشین قابل دریافت بود که با افزایش آن به ۲۵ میلیون تومان عملا این امکان خوب برای مستأجران از بین رفته است.

بر اساس قوانین بانکی بازپرداخت تسهیلات تا ۳۰ میلیون تومانی ۳ ساله و ۳۰ میلیون تومان به بالا ۵ ساله است. برای وام تا ۳۰ میلیون تومانی یک ضامن و بالای ۳۰ میلیون تومان دو ضامن معتبر به همراه چک یا سفته مورد نیاز است. این یعنی سخت‌تر شدن تامین ضمانت از سوی مستأجران و کاهش استقبال از مصوبه ستاد ملی کرونا.

در همین راستا عضو هیات مدیره بانک ملی می‌گوید: امسال وام ودیعه مسکن در تهران، کلانشهرها و سایر شهرها به ترتیب به ۷۰، ۴۰ و ۲۵ میلیون تومان افزایش یافته است.

سید فرید موسوی با اشاره به نحوه پرداخت این وام افزود: در این رابطه تمام مسائل مربوط به ضمانت نیست؛ واقعی این است که مبلغی تعریف شده برای وام ودیعه مسکن جوابگوی خیلی از متقاضیان نبوده و دردی را دوا نمی‌کرده است.

وی ادامه داد: مسئله دوم که فکر می‌کنم باید مدنظر قرار بگیرد این‌که یک سری از مالکان راغب و راضی نبودند که اجاره‌نامه رسمی را امضا کنند. معمولا مستأجر با مالک توافقی می‌کنند و مبلغی به اجاره ماهانه اضافه می‌شود. در این صورت دوباره کد رهگیری و مباحث مربوط به آن وجود ندارد.

وی بیان کرد: از سوی دیگر مبلغ وام ودیعه به‌گونه‌ای است که نمی‌توان نسبت به ضامنین آن بی‌تفاوت بود؛ بانک باید جوابگو باشد و درخت پول ندارد. بانک به سپرده‌گذاران جوابگو باشد و باید جواب پس بدهیم. در مجموع باید نسبت به برگشت وام اطمینان حاصل کنیم.

سد دیگری بر سر راه متقاضیان وام ودیعه مسکن

عضو هیات مدیره بانک ملی با یادآوری این‌که برخی متقاضیان وام ودیعه مسکن که تمام شرایط مورد نظر را داشتند در نهایت نتوانستند ضامن‌ها را تامین کنند، گفت: یکی دیگر از مشکلات وام ودیعه مسکن این بود که برخی متقاضیان وام اساسا مشمول نبودند؛ مثلا ملک تجاری بود و اجاره‌نامه آنرا برای دریافت وام ارائه کرده بودند. یا زمان امضای قرارداد مربوط به قبل از دوران شیوع کرونا بود. از سوی دیگر نقص مدارک داشتیم.

موسوی بیان کرد: ‌در برخی پرونده‌های ارجاع شده بنگاه‌های املاک یک کد پستی را برای چند قرارداد اجاره صادر کرده بودند و مشخص بود این واقعیت نداشته است. پرونده‌های معرفی شده پایش نمی‌شود و همکاران ما در بانک در شعب درخواست‌ها را با وجود حجم کاری زیاد پالایش می‌کنند. بعضا دیده شد که اجاره نامه بین زن و شوهر امضا شده بود که صوری بود.

وی با بیان این‌که نباید اجازه می‌دادیم وضعیت بازار اجاره مسکن به اینجا می‌رسید، اظهار کرد: برای دریافت وام ودیعه مسکن به دو ضامن معتبر نیاز است؛ برخی دستگاه‌ها می‌گویند که کسر از حقوق را صرفا به کسانی می‌دهم که با کارمند نسبت درجه یک داشته باشند. چه اتفاقی می‌افتد اگر این کار را انجام دهند و بخشی از مشکل مستأجران را حل کنند. بانک باید به بازگشت پول اطمینان داشته باشند.

وی با اشاره به این‌که دستگاه‌ها نباید در ارائه گواهی کسر از حقوق خست به خرج دهند، گفت: این مسائل پیگیری شود تا دستگاه‌ها گواهی کسر از حقوق را فقط برای اعضای درجه یک خانواده صادر کنند. صرفا نباید تمام انتظارات را از شبکه بانکی در پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن داشت.

چند ضامن نیاز است؟

عضو هیات مدیره بانک ملی اضافه کرد: برای وام ۷۰ میلیون تومانی ۲ ضامن با سفته یا چک نیاز است. در مجموع وام تا ۳۰ میلیون تومان یک نفر ضامن، بیشتر از ۳۰ میلیون تومان دو ضامن نیاز است.

موسوی گفت: ‌متاسفانه آنقدر از بازار مسکن مراقبت نشد و نسخه‌های ارائه شده از سوی وزارت راه و مجلس تکرار اشتباهات گذشته است. حتی این وام‌ها دردی دوا نمی‌کنند و مسکن هستند. طی سال‌های اخیر همواره گفته‌ایم طرف عرضه را برای رفع مشکل مسکن تقویت کنیم ولی در واقع اتفاقی نیفتاده است. این همه مسکن مهر ساختیم و این همه وام مسکن پرداخت کرده‌ایم اتفاقی نیفتاده است.

وی با طرح این سئوال که چند نفر را توانسته‌ایم صاحبخانه کنیم، افزود: این کار شق‌القمر هم نیست، در بسیاری از کشورها ابزارهای موردنیاز تعریف شده و توانسته‌اند معضل مسکن را حل کنند. تا زمانیکه تقاضای واقعی دربازار وجود نداشته باشد تا هرچه قدر عرضه را زیاد کنیم متاسفانه این عرضه‌ها وارد بازار دلالی می‌شود و مشکل همچنان باقی خواهد ماند.

بدهکاری به سیستم بانکی

وی با بیان این‌که در اینصورت مجبور می‌شویم دنبال یک سری مسکن‌ها برویم، اضافه کرد: در زمان حاضر ۹۵ درصد سرپرستان خانوار به سیستم بانکی بدهکار هستند و نمی‌توانند دیگر اقساط وام جدیدی را پرداخت کنند.

اقساط ماهانه وام ۲۵ میلیون تومانی ودیعه مسکن در بازپرداخت ۳۶ ماهه حدود ۸۳۰ هزار تومان، ۴۰ میلیون تومانی (بازپرداخت ۶۰ ماهه) حدود ۹۰۰ هزار تومان و ۷۰ میلیون تومانی (با بازپرداخت ۶۰ ماهه)حدود یک میلیون و ۵۵۰ هزار تومان است. سود وام ۲۵ میلیونی حدود ۵ میلیون تومان، وام ۴۰ میلیون تومانی حدود ۱۳.۳ میلیون و وام ۷۰ میلیونی حدود ۲۳.۵ میلیون تومان خواهد بود.