به گزارش همنوا، نام دیگر عید قربان، عید الضحی است و خداوند در آیه ۱۰۵ سوره صافات می‌فرماید « فَلَمّا اَسْلَما وَتَلّهُ لِلجَبینِ وَنادَیناهُ اَنْ یا اِبراهیم، قد صدّقت الرّؤیا انّا کذلک نجزِی المحسنین» «هان ای ابراهیم به خوبی انجام وظیفه کردی و ما نیکوکاران را این چنین پاداش خواهیم داد»؛ در واقع این روز یادآور امتحان الهی حضرت ابراهیم(ع) بود که پیروز و سربلند از آن  بیرون آمد.

فلسفه قربانی کردن در این روز

حضرت ابراهیم بنابر رؤیایی که دیده بود، مأمور قربانی کردن فرزندش شد که در هنگام قربانی، ابراهیم پیشانی پسرش را بر زمین نهاد و تیغ تیز بر حلق او گذارد اما کارد گردن او را نبرید و سرانجام هنگامی که پدر و پسر تسلیم بودن کامل خود را در برابر فرمان الهی نشان دادند، خداوند عمل او را قبول نموده و ابراهیم به جای قربانی فرزندش، قوچی را که جبرئیل آورده بود، قربانی کرد. (سوره صافات، آیات ۱۰۴-۱۰۵)

اعمال این روز/ کیفیت نماز عید قربان 

یکی از اعمال مستحب این روز، نماز عید قربان است؛ وقت نماز عید قربان از اول طلوع روز عید تا ظهر است و نماز عید قربان دو رکعت است که در رکعت اول بعد از خواندن حمد و سوره باید پنج تکبیر گفته و بعد از هر تکبیر یک قنوت و بعد از قنوت پنجم تکبیری گفته شده و به رکوع برویم و دو سجده بجا آورده و برخیزیم و در رکعت دوم چهار مرتبه تکبیر گفته و بعد از هر تکبیر قنوت را خوانده و تکبیر پنجم را بگوییم و به رکوع برویم و بعد از رکوع دو سجده کرده و تشهد خوانده و نماز را با سلام به پایان برسانیم.

قنوت نماز عید قربان 

در قنوت نماز عید قربان،‏ این دعا خوانده می‌شود: «اللهم اهل الکبریاء و العظمة و اهل الجود و الجبروت و اهل العفو و الرحمة و اهل التقوی و المغفرة اسالک بحق هذا الیوم الذی جعلته للمسلمین عیدا و لمحمد صلی الله علیه و آله ذخرا و شرفا و کرامة و مزیدا ان تصلی علی محمد و آل محمد و ان تدخلنی فی کل خیر ادخلت فیه محمدا و آل محمد و ان تخرجنی من کل سوء اخرجت منه محمدا و آل محمد صلواتک علیه و علیهم اللهم انی اسالک خیر ما سالک به عبادک الصالحون و اعوذ بک مما استعاذ منه عبادک المخلصون»

قرائت دعای ندبه، زیارت امام حسین(ع)، ذبح قربانی حتی از سوی کسانی که در حج حضور ندارند از دیگر اعمال سفارش شده برای این روز است و ناگفته نماند که گرفتن روزه در روز عید قربان حرام است.

عید قربان، فرصتی ارزنده برای به کمال رساندن انسان است

یک استاد دانشگاه تبریز در خصوص عید قربان اظهار کرد: مسلمانان و تمامی جهان اسلام در طول ماه‌های قمری و سال چندین عید بزرگ دارند که یکی از آنها عید فطر و دیگری عید قربان است البته عید الله الاکبر هم داریم که ویژه‌ی شیعیان بوده و از جهت معنوی، بزرگ و مهم است اما سفارشات بسیاری در روز عید قربان شده و اعمال شب و روز آن هم ذکر شده است.

حجت‌الاسلام ناصر فروهی گفت: عید قربان را عید اضحی نیز می‌گویند، اضحی به معنای ارتفاع روز و نور آفتاب بوده و زمان بالا آمدن خورشید تا قبل از ظهر را ضحی می‌گویند و به دلیل اینکه قربانی را بعد از نماز انجام ذبح می‌کنند، عید قربان، عید اضحی هم گفته می‌شود.

وی در خصوص فضیلت قربانی افزود: یکی از سنت‌های دیرینه کل انسان‌ها قربانی است، زمانی به پیدایش انسان توجه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که هابیل و قابیل هم نذر قربانی کرده بودند یا در زمان حضرت ابراهیم، موسی و عیسی هم نذر قربانی بوده است؛ در دین اسلام نیز به دلیل تاکیدات بسیار پیامبر اسلام(ص)، قربانی سنت دیرینه‌ای است که به سفارش آنها انجام می‌شود البته برای افرادی که به حج تمتع می‌روند، واجب است و برای بقیه هم تاکید شده است که انجام شود.

وی ادامه داد: قربانی کردن فرصتی برای یاری رساندن به فقرای جامعه است که باید میان فقرا، همسایگان و اهل خانه تقسیم شود اما عده‌ای همواره به بهانه‌های مختلف این عمل را زیر سوال می‌برند و به نام حمایت از حیوانات آن را رد می‌کنند که نباید حیوانات را سر برید و از سوی دیگر هم مدافع فقرا هستند، اما فلسفه وجودی آن، رسیدگی به فقرای جامعه است که کمکی به آنها شود؛ بنابراین اصل آن انسانی، دینی و اسلامی است.

حجت‌الاسلام فروهی خاطرنشان کرد: قربان یکی از اعیاد بزرگ مسلمانان است که جنبه خودشناسی و معنوی دارد اگر به مناسک حجاج دقت کنیم متوجه می‌شویم که ابتدا در عرفه به خودشناسی می‌رسند و سپس با راز و نیاز در شب مشعر به بالاترین مقام شعور رسیده و توفیق می‌یابند تا نفس خود را به قربانگاه ببرند و این قربانی‌ها و اعمال انجامی هرکدام یک نمود است.

وی یادآور شد: همه‌ی این موارد بیانگر اهمیت این روز است تا انسان خود را به قله‌ی کمال برساند و از طرفی دیگر هم به صله رحم در این روز سفارشات بسیاری شده است؛ پوشیدن لباس مناسب، صله رحم و خواندن نماز عید و دعاهای مخصوص سفارش بسیاری شده است.

وی اضافه کرد: مسلمانان باید از این فرصت‌ها بهترین استفاده را کنند و افرادی که توانایی دارند تا به همنوعان خود کمک‌ کنند، زمینه‌ی رشد و تعالی انسان را فراهم می‌کنند و در پیامبر(ص) و حضرات معصومین(ع) بسیار به این روز تاکید کرده‌اند؛ بنابراین انسان باید تلاش کند تا خود را در این روز به کمال برساند.