به گزارش همنوا، سیلوی گندم تبریز یکی از بناهای عظیم و منحصربه‌فرد ایران است که در دسته‌بندی میراث صنعتی قرار دارد.

“سیلوی تبریز” نمادی از توانمندی مهندسان و صنعتگران آذربایجانی است و به عنوان اولین سیلوی ایران، دوراندیشی مردم منطقه برای نگهداری اصولی و علمی گندم را به رخ می کشد. سیلوی تبریز با قدمتی نزدیک به ۸۰ سال اکنون به حال خود رها شده و نیازمند توجه جدی مسئولان سیاسی و فرهنگی استان است.

ساختمان ساده تخلیه گندم، ظرافت و پیچیدگی خاصی دارد و به کارگیری چوب در آن هنرمندانه بوده است. از طرف دیگر پلکان فلزی بالای اتاق ژنراتور صنعت و هنر فلزکاری ۸۰ سال پیش را نشان می دهد.

از این سازه بزرگ که به‌عنوان نخستین سیلوی گندم ایران پس از پایان جنگ جهانی اول یاد می‌شود با طرح آلمانی‌ها ساخته شده و در خیابان راه آهن قرار دارد. با توجه به ارزش ملی و تاریخی، این سازه به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی تبریز، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

واگذاری سیلو!

شنیده ها حکایت از آن دارد که به دلیل متروک ماندن این ساختمان و نیاز یکی از مجموعه های همسایه به محوطه پارکینگ و توسعه بنا، تصمیم گرفته شده تا در مرحله اول ، محوطه سیلوی تبریز را به این مجموعه واگذار نمایند .
اداره غله هم اکنون در این محدوده فعال است و بارگیری گندم و غله انجام می شود. اخبار دریافت شده حکایت از آن دارد که بیش از ۱۷۰ کارگر در این سیلو همچنان در بخش های مختلف به کار مشغولند. بخش های آزمایشگاه و تحویل بار در آن فعال است و گزارش کارشناسان استانداری نیز این موضوع را تائید می کند.

اما اینکه یک اداره چگونه با وجود سرپا بودن و اشتغال کارگران به اداره و سازمان دیگری واگذار می شود ابهام زیادی در اذهان ایجاد می کند . مخصوصا آنکه مهر میراث فرهنگی و سند تاریخی بر پیشانی آن خورده باشد.

یکی از کارشناسان میراث فرهنگی استان بدون موضع گیری خاص علیه این واگذاری، معتقد است این اثر باید به صورت کامل شامل عرصه و محوطه و زیربنا مورد حفاظت قرار گیرد و اگر بنا بر تغییر کاربری آن باشد به شکل موزه صنعتی و یا در قالب کاربری فرهنگی مورد استفاده قرار گیرد.

یک کارشناس دیگر میراث فرهنگی هم در گفتگو با خبرنگار ما می گوید: موضوع واگذاری سیلوی تاریخی تبریز با رعایت دو شرط می تواند بهترین تصمیم باشد:

اول: اگر صرفا محوطه متروک و رها شده آن واگذار شده و به عنوان پارکینگ همسطح با خیابان ها، ابنیه و شریان های مجاور مورد استفاده قرار گیرد سبب کاهش ترافیک منطقه و آسایش مراجعه کنندگان خواهد شد که کار شایسته ای است.

دوم: قرارداد واگذاری می توانست ابنیه تاریخی و ساختمان اصلی سیلو را هم در بر بگیرد تا طرف قرارداد مسئولیت نگهداری، مرمت و بازسازی و حتی تغییر کاربری آن از حالت فعلی به یک کاربری ماندگار مانند موزه و مراکز فرهنگی و اقتصادی بر رونق و اعتبار این اثر ثبت شده ملی بیفزایند.

اما متاسفانه به نظر می رسد در خصوص مورد اول در قرار داد این موضوع مسکوت مانده و در مورد دوم نیز، صحبتی از واگذاری ابنیه تاریخی به میان نیامده است و بدین ترتیب ساختمان اصلی سیلو، به همان شکل قبلی و همان متولی اصلی باقی مانده است.

به هر حال در میان انبوه خبرهای این روزها، موضوع واگذاری این اثر تاریخی ( فرقی نمی کند، خودش یا محوطه اش!) به دست فراموشی سپرده شده است. در حالی که انتظار می رود مسئولان استان تصمیمی شایسته و به دور از مصلحت اندیشی های زودگذر بگیرند. در غیر این صورت باید الک این اثر تاریخی را هم باید از دیوار آویخت. مبادا که خشت خشت این اثر، در آسیاب بی توجهی ما خرد و نابود شود.

_________________________

 محمد امین خوش نیت / آذرقلم