همنوا | سعید فتوت طسوجی

مالک رحمتی، دوم بهمن سال گذشته بود که به عنوان مدیر ارشد آذربایجان‌شرقی وارد تبریز شد، از آن زمان و با اوج‌گیری جلسات و نشست‌های اداری استان، انتقاد تند از بانک‌ها محور ثابت سخنان استاندار آذربایجان‌شرقی بوده‌است.

پرده اول | بانک‌ها احتیاط‌های بی‌مورد را کنار بگذارند

رحمتی، یکی از نخستین نشست‌های خود را در اواسط اسفند 1402، با میسیون هماهنگی بانک‌های استان برگزار کرد و در همان دیدار نخست، بیان اینکه پرداخت تسهیلات مسکن در استان وضعیت خوبی ندارد، بیان کرد: سهم استان از نهضت ملی مسکن ۲۰۰ هزار واحد است که در حال حاضر، ۵۰ هزار واحد در مرحله اجرا هستند که روند پرداخت تسهیلات به آن‌ها به هیچ وجه قابل قبول نیست.

وی با تاکید بر اینکه بانک‌ها باید برای این موضوع فکر اساسی کنند، اضافه کرد: ارزیابی مدیران براساس این شاخص‌ها انجام می‌شود و اگر مدیران می‌خواهند کار مردم انجام شود باید احتیاط‌های بی‌مورد را کنار بگذارند.

دفاع سیستم بانکی از روند اعطای تسهیلات

دبیر کمیسیون هماهنگی بانک‌های استان در همین جلسه نخست با رحمتی، درصدد دفاع از عملکرد بانک‌ها برآمد و گفت: در ۱۰ماهه نخست امسال (یعنی سال 1402)، ۹۵ هزار میلیارد تومان تسهیلات توسط بانک‌های دولتی و نیمه‌دولتی استان پرداخت شده که ۷.۶ هزار میلیارد تومان مربوط به تسهیلات ازدواج بوده است.

عادل غلامی همچنین در ادامه افزود: سهم بانک‌های استان از منابع بانکی کشور ۲.۶۴ و از مصارف، ۲.۴۹ درصد است.

وی با اشاره به اینکه میانگین نسبت مصارف به منابع بانکی در کل کشور ۸۴ درصد است، مطرح کرد: این نسبت در بانک‌های دولتی استان ۱۰۱ درصد و در بانک‌های خصوصی ۱۱ درصد و در کل شبکه بانکی استان ۷۹ درصد است.

واقف بهروزی، مدیرکل امور اقتصادی و دارایی استان نیز گزارشی از پرداخت تسهیلات تبصره ۱۸ قانون بودجه توسط بانک‌های استان در سال ۱۴۰۱ ارائه کرد.

پرده دوم | مدیرانی که نمی‌توانند، استعفا دهند

دومین تشر مالک رحمتی به بانک‌ها، به همین چند روز پیش باز می‌گردد. رحمتی در در جلسه کارگروه اشتغال استان اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، اظهار کرد: همه بانک‌های دولتی و خصوصی آذربایجان شرقی باید در خدمت توسعه و تولید استان باشند و مدیرانی که نمی توانند به تعهدات خود عمل کرده و انتظارات استان را برآورده کنند، استعفا دهند.

پرده سوم | پرداخت تسهیلات نباید «نوشداروی بعد از مرگ سهراب» باشد

وی بار سوم در جلسه شورای هماهنگی بانک‌های استان، بار دیگر نظامی بانکی استان را نواخت و گفت: فصل کاری در استان حداکثر تا آخر آبان است و بر این مبنا دو تا سه ماه آینده از نظر اعطای تسهیلات بانکی برای فعالیت‌های ساخت‌و‌ساز در حوزه تولید و صنعت حیاتی است و نباید پرداخت تسهیلات توسط بانک‌ها نوشداروی بعد از مرگ سهراب نباشد.

در همین جلسه، کلامی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار آذربایجان شرقی خاطرنشان کرد: مدیریت استان خود را معطل مدیران بانک‌هایی که در جذب منابع کوتاهی کرده و عملکرد قابل قبولی ندارند، نخواهد کرد و بر این اساس وام های مصوب سفر رئیس جمهور به خصوص تسهیلاتی که در دور دوم به تصویب رسیده است از اهمیت بالایی برای ما برخوردار است و بانک های استان باید نسبت به پرداخت آنها اقدام کنند.

وی پیش‌تر نیز برای مدیران بانکی خط نشان کشیده و گفته بود: اگر بانک‌ها و نهادهای دولتی در جذب تسهیلات کوتاهی کنند و عملکرد خود را اصلاح نکنند، از طریق قانونی و قضایی با آنها رفتار خواهد شد.

رحمتی و همدلی با «بغض‌های بانکی» مردم

استاندار آذربایجان‌شرقی، به خوبی می‌داند که مردم، به خصوص در مورد وام‌ها، دل خوشی از بانک‌ها ندارند از این رو، در جلسات اقتصادی و بانکی، سعی در همدلی با مردم دارد.

حتی رئیس‌جمهور که مقام ارشد کشور است، همین شیوه را پیش گرفته‌است. او نیز چندین بار، بانک‌ها را به باد انتقاد گرفته، بدون این‌که کسی از او بپرسد، مگر بانک‌ها عضو ساختار دولت نیستند؟ پس این انتقادات چه معنی دارد، وقتی می‌توان مدیر اهمال‌کار را ارشاد کرد، توبیخ کرد، برکنار کرد و ...

بانک‌ها در ذیل ساختار دولت هستند، اما این انتقادات می‌تواند جنبه تسکین‌بخش داشته باشد. برآیند رفتاری رحمتی در سه ماه اخیر نشان داده، او ترجیح می‌دهد در کنار مدیریت ارشد در استان، «صدای اعتراض» مردم باشد. از این رو، در انتقاد از مدیران، گاه حتی از مردم کوچه‌وبازار پیشی می‌گیرد.

 او درست به محض ورود به استان، تیم رسانه‌ای خود را سر و سامان بخشید. دوربین و میکروفن همراه همیشگی استاندار آذربایجان‌شرقی در بازدیدها و دیدارهای مردمی است. این رفتار، الزاماً به معنی شوآف و خودنمایی نیست، بلکه به نظر می‌رسد شیوه‌ای است که در نظر گرفته شده، برای همدلی با مردم و کاستن از بغض عمومی نسبت به نابسامانی‌ها (به ویژه در حوزه اقتصاد)

اگر جز این باشد، یعنی اگر حملات رحمتی به بانک‌ها، مبتنی بر زاویه مدیریتی باشد، در این صورت باید منتظر تحولاتی در مدیریت اقتصادی استان باشیم.

زمزمه‌هایی که برخی‌ محافل، در مورد آینده مدیریتی رحمتی در یکی از حوزه‌های کلان اقتصادی دولت مطرح می‌کنند، می‌تواند این شائبه را قوت ببخشد.