به گزارش همنوا، امروز، روز جهانی کودک و محیط زیست است. روزی برای آشنا کردن بیشتر کودکان با محیط زیست و آموزش ارزش های طبیعت در زندگی بشر به خردسالان و مرور مشکلات این روزهای محیط زیست ایران و جهان با کودکان، البته با زبانی ساده و قابل فهم.

در این میان اما متاسفانه ارائه آموزش های محیط زیست به کودکان چندان در کشورمان جدی گرفته نمی شود و بیشتر کودکان ما با اساسی ترین مشکلات محیط زیست ایران از جمله خشکسالی، بحران آب، فرونشست زمین، آلودگی هوا و تخریب زیستگاه های حیات وحش هیچ گونه آشنایی ندارند. محیط زیست سهم تمام نسل های آینده است.

مطابق قانون اساسی کشورمان، محیط زیست جزو انفال یعنی ثروت های ملی محسوب می شود و هیچ کس حق ندارد که برای نفع شخصی خود، به هیچ گوشه ای از آن آسیب وارد کند. اما سال هاست که ما انسان ها به انواع و اقسام روش ها، از تغییر کاربری عرصه های طبیعی گرفته تا توسعه صنایع آلاینده و اجرای پروژه های عمرانی بدون رعایت ضوابط زیست محیطی به طبیعت تعرض کرده ایم و میراثی همچون آلودگی هوا، ریزگردها، بحران آب و تغییرات اقلیمی برای نسل آینده باقی گذاشته ایم.

محیط زیست جزو انفال است و نه تنها نسل امروز، بلکه تمام آیندگان از این میراث سهم دارند. بنابراین امثال ما که امروز با سوء مدیریت منابع آبی، بی توجهی به اصلاح روش های آبیاری در حوزه کشاورزی و عدم اصلاح الگوی کشت به فرونشست زمین در بسیاری از دشت های ایران دامن زده ایم، باید روزی پاسخ آیندگانی را بدهیم که از ما خواهند پرسید چرا برای ما نه آب باقی گذاشتید و نه منابع طبیعی؟

محیط زیست سهم تمام کودکان این سرزمین است و ما باید کودکان خود را طوری تریبت کنیم که مانند خودمان این چنین به تخریب طبیعت نپردازند و حواسشان باشد هر اصله درختی که قطع می شود، احتمال وقوع سیل را بیشتر می کند و هر لیتر آبی که در زمین های کشاورزی هدر می رود، احتمال بروز بیابان زایی و افزایش ریزگردها را تشدید می کند.

کودکان ما همچنین باید بدانند هر تیری که به سمت یک حیوان شلیک می شود، اکوسیستم را یک گام به نابودی نزدیکتر می کند و البته هر آتشی که در دل طبیعت خاموش‌نشده رها می شود، می تواند بخش وسیعی از جنگل ها را به آتش بکشاند.

کاری کنیم که کودکان ما مثل خودمان طبیعت را تخریب نکنند

متاسفانه ما در کشوری زندگی می کنیم که ارائه آموزش های زیست محیطی در نظام آموزشی آن تا حد زیادی به فراموشی سپرده شده است و در کتب درسی، جایگاه لازم برای شناساندن محیط زیست به کودکان در نظر گرفته نشده است.

بنابراین طبیعی است که بیشتر کودکان ما آشنایی چندانی با معضلات زیست محیطی کشور نداشته باشند و وقتی هم که این کودکان بزرگ می شوند، احتمالا نخواهند دانست که برای حراست از محیط زیست و جلوگیری از تخریب آن باید چه اقداماتی را انجام دهند.

ما البته از صحبت هایمان با کودکانی که در باغ کتاب تهران با آنها هم کلام شدیم، فهمیدیم که بیشتر آنها «آشغال ریختن در طبیعت» را به عنوان مهمترین مشکل محیط زیست کشور می شناسند و تاکید دارند که مسئولان محیط زیست کشور هم باید تعداد سطل های زباله موجود در تفرجگاه ها را بیشتر کنند و هم با کسانی که زباله های خود را در طبیعت رها می کنند، برخورد کنند.

قطعا ریختن زباله در طبیعت یکی از مهمترین مشکلات این روزهای محیط زیست کشورمان است که ریشه آن هم به عدم ارائه آموزش های مناسب به کودکان نسل های قبل بازمی‌گردد و اکنون جای امیدواری وجود دارد حالا که بخش مهمی از کودکان ما خطا بودن این اقدام را درک کرده اند، در سال های آتی کمتر شاهد رها شدن انواع پسماند بخصوص زباله های پلاستیکی در تفرجگاه ها باشیم.

اما بدون شک طبیعت ایران، این روزها با مشکلات دیگری هم دست و پنجه نرم می کند که لازم است کودکان آشنایی بیشتری با آنها داشته باشند. این نکته هم قابل ذکر است که باغ کتاب تهران محیطی فرهنگی در پایتخت محسوب می شوند و احتمالا کودکانی که به همراه خانواده های خود به این مجموعه مراجعه می کنند، بیش از میانگین سایر کودکان از اطلاعات عمومی از جمله اطلاعات زیست محیطی برخوردارند.

بنابراین وقتی نظام آموزشی کشور تا حد زیادی از ارائه آموزش های زیست محیطی غافل شده است، بعید نیست که کودکان ما آشنایی زیادی با مسائلی از جمله خشکسالی، بحران آب و فرونشست زمین نداشته باشند و به همین دلیل، لزوم صرفه جویی در مصرف آب را درک نکنند.

همچنین بعید نیست که کودکان ما ندانند که آتش سوزی جنگل ها دقیقا چه بلایی را بر سر طبیعت می آورد و احتمال دارد بخش زیادی از این کودکان وقتی بزرگ شدند، ندانند که باید برای پیشگیری از وقوع حریق در عرصه های طبیعی باید چه اقداماتی را باید انجام دهند.

اگر هم ما همچنان بخواهیم به تربیت نسلی بپردازیم که مشکلات محیط زیست را به‌خوبی درک نمی کنند، بعید نیست در آینده هم مانند امروز مدیرانی داشته باشیم که به دلیل نفع کوتاه مدت اقتصادی یک منطقه به طرح های ضدزیست‌محیطی مجوز بدهند.

بنابراین اگر می خواهیم طبیعت کشورمان را برای نسل های آینده حفظ کنیم، باید از همین لحظه ارائه آموزش های زیست محیطی در کتب درسی، رسانه ها و فضای مجازی به کودکان را بسیار جدی تر از قبل دنبال کنیم تا نسل های بعدی، طبیعتی نابودشده را از ما تحویل نگیرد.- رکنا