به گزارش همنوا، زلزله هفته قبل در تبریز، اگرچه دارای بزرگای زیادی در مقیاس ریشتر نبود، اما هراس را در میان اهالی این شهر ایجاد کرد. گسل تبریز امروزه میزبان زندگی حداقل ۴۰۰ هزار نفر از شهروندان است که ساخت و ساز بر روی آن به رغم گذشت سه دهه از هشدار کارشناسان و متخصصان درباره خطرات این رویکرد، تا چندی قبل ادامه داشته است.

در چند سال گذشته همواره انتقال ساکنان حاشیه شهر تبریز که روی خط گسل واقع هستند، به محلی دیگر جز دغدغه‌های مدیرست شهری بوده اما در عمل تنها شاهد افزایش جمعیت بافت حاشیه‌نشین بوده ایم.

شهرک جوانان یکی از طرح‌های مصوب برای انتقال حاشیه‌نشینان در حریم گسل شمالی تبریز است که البته منتقدین خود دارد و گفته می شود در بخشی از این شهرک حریم گسل رعایت نشده و ممکن است مصدلق «از چاله به چاه افتادن» باشد.

رئیس کمیسیون شهرسازی شورای شهر تبریز در این باره می گوید: تدابیر مدیریت شهری برای زلزله باید در قالب برنامه باشد. در سال ۱۳۹۵ طرح جامع و در سال ۱۳۹۱ طرح تفصیلی مصوب شده و مدتی است که طرح تفصیلی شروع به کار کرده است. همچنین در سال ۱۳۹۷ حریم گسل های تبریز در شورای عالی شهر سازی و معماری مصوب گردید. در مجموعه این طرح ها کم و کیف ساخت و ساز ها مشخص می شود و در مراحل بعدی تحلیل وضعیت موجود صورت گرفته و ملاحظات در نظر گرفته شده است.

فریدون بابایی اقدم با تاکید بر محدود شدن برخی کاربری ها در حریم گسل می افزاید: اگر جایی در حریم خط گسل قرار گرفته باشد نمی توان گفت که در آنجا نباید اصلا ساخت و سازی صورت نگیرد بلکه برای آن مصادیقی تعریف شده است. طبق آئین نامه ۲۷۰۰ نظام مهندسی و مجموعه مقررات ملی ساختمان، امکان مهمی مانند مدرسه، جایگاه های سوخت و ساختمان های بلند مرتبه محدودیت ساخت دارند.

عضو شورای شهر تبریز در مورد ضرورت احداث شهرک جوانان می گوید: محدوده کاملا مماس با پهنه گسل اصلی تبریز در جایی قرار دارد که شاید بیش از ۷۰۰۰ پلاک و ۳۰ هزار نفر شهروند تبریزی حضور دارند و در طرح تفصیلی گفته شده که آنها باید سریعا انتقال یابند.

وی با طرح سوالی ادامه می دهد: برای چند خانواده مسکن آماده کرده ایم که آنها را انتقال دهیم؟ وقتی بحث حریم گسل می شود هیچوقت به این معنی نیست که در آنجا ساخت و ساز انجام نشود. در ابلاغیه ای که مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری در حریم گسل تبریز است، چند آیتم تعریف شده و باید به آنها دقت داده شود از جمله آن آیتم ها، ساختمان های بلندمرتبه است. در شهرک جوانان نباید برای ساختمان بلندمرتبه مجوز صادر کنیم و نهایتا به ساختمان چهار طبقه مجوز داده شده است.

بابایی اقدم با بیان اینکه حاشیه نشینی یک مقوله پیچیده ای است، اظهار می کند: بافت جمعیتی و اجتماعی موجود در مناطق حاشیه نشین، این را اجازه نمی دهد که حاشینه نشینان را به شهر جدید سهند یا شهر شهریار انتقال دهیم چون آنها با یکدیگر قوم و خویش هستند و اینکه بخشی از آنها را به شهر سهند و بخشی دیگر را به شهریار و بخشی را در تبریز ابقا کنیم، امکان پذیر نیست.

وی می افزاید: بهترین گزینه ممکن اراضی درون شهری است که در ماده ۱۲ قانون ۱۰ تولید مسکن بر آن تاکید شده است. برعکس سیاست مسکن مهر که بر مکان یابی حساسیت زیادی نداشت، در طرح جهش ملی تولید مسکن و در ماده ۱۲ گفته شده که اراضی درون شهری و اراضی متصل به محدوده بافت های فرسوده و حاشیه شهری باید مد نظر برنامه های ساخت مسکن باشند.

عضو شورای شهر تبریز با بیان اینکه در داخل بافت تبریز جای خالی به آن صورت وجود ندارد، می گوید: شاید بهترین جا شهرک جوانان است که بعد از خارج کردن حرایم گسل و رودخانه، در ۷۰ هکتار آن امکان طراحی وجود خواهد داشت. 

بابایی اقدم با پاسخ به نقدها درباره روی خط گسل بودن شهرک جوانان می گوید: کسانی که این نقد را مطرح می کنند جوابشان برای امروز چیست؟ اگر به توپوگرافی شهرک جوانان نگاه کنید، این بخش در شیب کاملا مناسب شهرسازی قرار دارد در حالیکه آن مکان هایی که قرار است در برنامه انتقال قرار بگیرند، در شیب بالای ۳۰ درصد قرار دارند. 

رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر با ابراز نگرانی درباره خطر جانی که متوجه مردم تبریز است، می گوید: مسئولین امر نباید در شهری که هزاران نفر جمعیت آن با خطر جانی تهدید می شوند، آرام و قرار داشته باشند. در شهرک های باغمیشه، رشدیه، مرزداران، نصر و شاهگلی که در زلزله اخیر کانون زلزله جدید بود، باید یک بازبینی اساسی در بحث بلندمرتبه سازی داشته باشیم.

وی تاکید می کند: علاوه بر خط گسل اصلی در شمال تبریز، برخی گسل های فرعی نیز وجود دارند که عملا در فاصله دور از شرایط بافت موجود به ما اجازه می دهد که به بلند مرتبه سازی فکر کنیم.

عضو شورای شهر با اشاره به اینکه بعد از تهران، تبریز دومین شهر بلند مرتبه ساز ایران است، اظهار می کند: با این سطح آسیب پذیری و نگرانی افکار عمومی، نیاز است که متولیان به این موضوع توجه بیشتری داشته و برنامه مشخصی در ارتباط با بحث بلندمرتبه سازی طراحی شود.

منبع: تبریز بیدار