همنوا / سيد‌ابوالفضل معصومي

محله اهراب در تبریز قدیم، با ده‌ها استاد خیاط زبده و کارآمد، از این نظر سرآمد بود و برو بیایی در شهر داشت. اهراب، از محلات تاریخی 24 گانه تبریز است که از دیرباز به مردمانی کاسب و کوشا شهرت دارد. وسعت و مرکزیت این محله قدیمی باعث شده از قدیم، انواع صنوف و حرفه‌ها در گذر طولی این محله، پررونق باشد. با این حال، چنانکه گفتیم، اهراب را با خیاط‌خانه‌های ماهر و خوش‌دست در تبریز قدیم می‌شناسند.

مرحوم «محسن درزی» (نژادکاظم) قدیمی‌ترین خیاط محله بود. پیرمردی مومن و زحمتکش که بسیارآدم خوش مشربی بود. بعد از او، «بایرام خیاط» ادامه‌دهنده این حرفه در محله بود. بعدها «محمد خیاط» (اعلا کار) و «مجید خیاط» به این جمع اضافه شدند.

«مرحوم جمشید برجسته‌باف» خیاط نامدار تبریزی در محله اهراب / 1349 هجری شمسی

«مرحوم جمشید برجسته‌باف» نیز در همین سال ها از خیاز های نامی محله اهراب بود که دقت و وسواسش شهره خیاط های شهر بود.

محمد خیاط فرزند مرحوم حبیب رحمانی میلانی در خانواده‌ای مومن و بافرهنگ دیده به جهان گشود. برادر بزرگ او «اصغر آقا پاسبان» فوق‌العاده آدم سربه‌زیر و بی‌آزاری بود. برادر دیگر آقا محمد، «اكبرآقا» پزشكی را در تبریز تمام كرد و راهی آمریكا شد. هم‌اكنون ساكن آمریكا است.

 «احمدآقا» برادر كوچكتر ایشان نیز پزشكی را در رشته دندانپزشكی در تركیه به اتمام رساند و اكنون در شهرستان شبستر مشغول طبابت می‌باشد.

حضور «استاد شهریار» در محله اهراب و کسبه‌ای که سر از پا نمی‌شناسنند/ 1366 هجری شمسی

و اما آقا محمد، خیاط ماهری است اگر بد قول نباشد (البته به مزاح گفتم) دوخت كت كه جای خود دارد، در شلواردوزی بی همتاست. «مجیدخیاط» هم انسانی سخت‌كوش فعال و بسیار آدم متشخصی بود كه به جز مهارت در خیاطی در آوازخوانی (آذری) نیز غوغا می‌کرد.

خیاطی تبریز، مرهون «اقدس خیاط» است

 بی انصافی است اگر یادی از «اقدس خانم» یكی از بهترین خیاطان زن تبریز نكنیم. بانوی غیرتمند و دلسوز و خوش‌خلق و کاربلدی که علاوه بر مهارت در دوخت انواع البسته زنانه، حق بزرگی در تعلیم هنر خیاطی به زنان و دختران اهراب و حتی زنان محلات دور داشت. بسیاری از بانوان ماهر در خیاطی که امروز پا به سن گذاشته‌اند و هر یک پیشکسوت این حرفه شناخته می‌شوند، زمانی شاگرد اقدس خانم بوده‌اند.

«حاج ابوالحسن مسگری» از بانیان هنر مس در تبریز / 1345 هجری شمسی

یادی از دیگر کسبه فقید اهراب

حالا که صحبت از کاسبان اهراب به میان آمده، بجا است از مرحوم مشهدی صمد نجار (كردآبادی) یاد کنیم که پیر صنف نجاران بود.  خانه‌ای در اهراب و محلات دور و نزدیک نبود که یکی از نردبان‌های ساخت دست مشهدی‌صمد را در حیاط نداشته باشد. «حاج محمدباقر قناد» با آن بستنی‌هایی که تاریخ دیگر به خود ندید، «حاج یحیی پینه‌دوز» با کفش‌های اعلا، «مشهدی باقر سلمانی» مرد نیکوی بهداشت محل، «آقاغلامحسین قهوه‌چی» که عشق آتشین او به آقاابا عبدالله(ع) شهره بود. «حاج ابوالحسن نوازش» که پیشکسوت مسگری در تبریز بود، کارگاه پتو‌بافی «آقا علی اشرف» در دربند غفارزاده، «حاج حمید دمیرچی» (باقری‌صدر) صنعتکار نامدار ساخت درب و پنجره و «اصغرآقا قصاب» که در انصاف و مردانگی معروف بود، از دیگر اصناف خوش‌نام محله اهراب بودند. روح‌شاد شاد.