جلسه فرهنگی پاتوق طوبی، روز سه‌شنبه در محل بنیاد فرهنگی طوبی، با استقبال اهالی فرهنگ و با موضوع «روایت‌هایی از تبریز قدیم» برگزار شد. در این جلسه کریم میمنت‌نژاد و رضا سرابی اقدم به ارائه مطالبی درباره تاریخ تبریز قدیم پرداختند. کریم میمنت‌نژاد تبریزپزوه و تاریخ‌شناس در این جلسه با بیان این نکته که بررسی تاریخ تبریز قدیم به علت گستردگی و عمق منحصربه فرد نیاز به جلسات بسیاری دارد گفت: در این جلسه به بررسی وضعیت تبریز در اواخر دوره زندیه و قبل از استقرار دولت قاجار و زلزله مهیب آن سال‌ها که باعث تغییر وضعیت تبریز شد می پردازیم. این زلزله به روایت عمومی در سال 1193 و در روایت صحیح تر در سال 1194 به وقع پیوست چرا که این زلزله در روز اول ماه محرم اتفاق افتاد که نخستین روز سال قمری محسوب می‌شود. او درباره این زلزله تصریح کرد: تعداد نفوس مردم تبریز قبل از این زلزله 400 هزار نفر عنوان شده‌بود اما حدود 10 سال بعد از این زلزله طی یک سرشماری، تعداد نفوس شهر تبریز به 4 هزار نفر تقلیل شده‌بود. بنا به روایات تاریخی بعد از این زلزله بنایی بلندتر از یک وجب در شهر نمانده بود به جز بخش‌هایی از مسجد کبود و ارک علیشاهی. میمنت‌نژاد درباره بازسازی تبریز بعد از این زلزله گفت: حاکم تبریز در آن سال نجف‌قلی‌خان دنبری بود که تمام همت و تصمیم خود را وقف بازسازی تبریز کرد. این حاکم خوشنام تبریزی جلسات بسیاری برای بازسازی شهر برگزار کرد که اسناد این جلسات در منابع تاریخی وجود دارد. اولین بخش از تبریز که بعد از زلزله تصمیم به بازسازی آن گرفته‌شد مسجد جامع تبریز بود. این تبریز پژوه درباره ساختار تبریز بعد از زلزله توضیح داد: به دلیل رعب و وحشتی که از هجوم اقوام نزدیک به شهر آسیب‌دیده تبریز وجود داشت و نیز پس‌لرزه‌هایی که حدود 12 سال اتفاق می‌افتاد، تصمیم بر آن شد که تبریز جدید کمی کوچکتر از تبریز قدیم شکل بگیرد. باروهایی که حاکم تبریز ساخت و تا دوره ناصرالدین‌شاه هم استفاده می‌شد به باروهای نجف‌قلی خانی مشهور شد. این حصار هشت دروازه داشت که در محلات هشتگانه شکل گرفت و هزینه آن را اعیان هر محله پرداخت کرد. البته بعدها یک دروازه دیگر هم به این حصار اضافه شد و در مجموع دروازه‌های نه‌گانه تبریز را تشکیل داد. او درباره بازسازی بازار تبریز توضیح داد که: قدیمی‌ترین قسمت بازار که در این دوره بازسازی شد مربوط به سرای امیر و محوطه مربوط به آن است که با هزینه امیرنظام زنگنه ساخته شد و جدیدترین بخش آن مربوط به سرای مظفریه است که در دوران ولایت‌عهدی مظفرالدین شاه قاجار تکمیل شد. این محقق تبریزی درباره توسعه تبریز در دوران قاجار توضیح داد: در دوران قاجار و حکومت عباس میرزا بر تبریز تصمیم بر افزایش سطح ایمنی شهر تبریز شد. طی قرار داد فینکنشتاین تقویت استحکامات نظامی و دفاعی شهر تبریز و پایتخت از دولت فرانسه درخواست شده بود. به همین دلیل ژنرال گاردان سال‌ها در تبریز حضور پیدا کرد و نقشه استحکامات تبریز را کشید. در این نقشه 9 دروازه، برج و بارو، محلات و میادین و حتی خانه افراد تاثیرگذار شهر در این نقشه و چگونگی دستیابی به این خانه‌ها هم مشخص شده‌است. میمنت‌نژاد درباره گسترش تبریز گفت: در دوره‌های بعدی محلات به صورت اقماری و از کنار باروها گسترش یافت. این تبریزپژوه در پاسخ به سئوال یکی از حضار درباره این نکته که با توجه به این سخنان، بقایای خارج شده از کوچه والمان می‌تواند مربوط به تبریز قدیم باشد؟ گفت: دو احتمال در این باره وجود دارد نخست این که آثار کوچه والمان مربوط به دوره قبل از زلزله مذکور است که شهر تبریز بر فراز بقایای زلزله ساخته‌شد و احتمال دوم هم این نکته است که این آثار مربوط به رشد و گسترش محلات اقماری از کنار باروها در دوران قاجار بوده‌باشد. به هر حال این آثار نیاز به تاریخ‌سنجی دارند و بر اساس هرکدام از گزینه‌های محتمل فوق؛ این آثار تاریخی بوده و از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این جلسه رضا سرابی اقدم، مجموعه‌دار آثار تاریخی و مجسمه‌ساز درباره تجربیات خود از کشف آثار تاریخی از دل خانه‌های قدیمی شهر تبریز سخن گفت و عنوان کرد: هرکدام از ما در خانه‌های خود اشیایی قدیمی داریم که از پدرانمان به ارث رسیده؛ این اشیا شاید در نگاه اول از مد افتاده‌باشند اما این وظیفه‌ای است که همگی و در سطح توان خود برای حفاظت از میراث فرهنگی شهرمان بکوشیم. این مجموعه‌دار آثار تاریخی در ادامه داستان‌هایی از چگونگی جمع‌آوری اشیای تاریخی از دل خانه‌های تاریخی تبریز روایت کرد و در پایان گفت: خانه‌های قدیمی شهر تبریز که هر یک در دل خود اشیا و داستان‌های زیادی دارند یک به یک در حال تخریب هستند و تاریخ شهر ما با این تخریب‌ها از بین خواهد رفت. در پایان این برنامه بنیاد طوبی از فعالیت‌های سرابی اقدم در حفظ و حراست از میراث فرهنگی شهر تبریز تقدیر کرد.