به گزارش همنوا به نقل از تسنیم از مشهدمقدس، یکی از سیاست‌های کلان آستان قدس رضوی تسهیل زیارت امام هشتم است، بنابراین حمایت از زائران محروم به یکی از مأموریت‌های اصلی معاونت محرومیت‌زدایی این آستان مقدس تبدیل شده است.

معاونت محرومیت‌زدایی برای دست‌یابی به این مهم ساختاری را تنظیم و زائران محروم را به چند دسته تقسیم کرده است. گروه نخست، زائران شناسایی شده از طریق نمایندگی‌های آستان قدس رضوی در استان‌ها و گروه دوم زائرانی را شامل می‌شود که از طریق سایر نهادهای خیریه کشور اعم از کمیته امداد و... طی توافقاتی شناسایی و اعزام می‌شوند. در این مجال به معرفی گوشه‌ای از مجموعه اقدامات و فعالیت‌های معاونت محرومیت‌زدایی آستان قدس رضوی در راستای تسهیل زیارت از ابتدای تأسیس این معاونت تا کنون می‌پردازیم.

تشریح طرح مهر درخشان رضوی

نمایندگی‌های آستان قدس رضوی در استان‌ها مسئول گزینش افراد محروم بالای 40 سالی هستند که به مشهد سفر نکرده یا از آخرین سفر آنان بیش از 10 سال گذشته است. با اهتمام به شناخت نهادهای مردمی از جمله بسیج، کمیته امداد، بهزیستی و... نسبت به این امر، زمینه‌ای فراهم شده تا شناخت و پذیرش واجدان شرایط برای این دفاتر به خوبی امکان‌پذیر گردد.

مدیریت امور زائران معاونت محرومیت‌زدایی آستان قدس رضوی از نیمه دوم اردیبهشت ماه سال 1395 مسئولیت مطالعه و چگونگی جذب محرومینی که به هر دلیلی امکان تشرف به مشهدالرضا(ع) برای آنان فراهم نشده را آغاز کرد و اولین گروه از زائران، هم‌زمان با مبعث پیامبر رحمت(ص) به شمار 1500 نفر وارد مشهد شدند که به عنوان نخستین تجربه کاری این مدیریت امر تغذیه، اسکان و حمل و نقل درون شهری رقم خورد. این اقدام به نام طرح مهر درخشان رضوی نامگذاری شد که تمامی ارکان آستان قدس رضوی به این حرکت به عنوان یک تکلیف و اقدام جمعی نگاه می‌کردند.

زائرشهر رضوی

زائرشهر رضوی با چشم‌انداز اسکان 20 هزار نفر در تیر ماه سال 95 کلنگ‌زنی شد و در مرداد ماه 96 همزمان با میلاد امام هشتم به بهره‌برداری رسید. ساخت زائرشهر در قالب 2 فاز پیش‌بینی شده است که هم‌اکنون فاز نخست آن پذیرای زائران بوده، ظرفیت اسکان تا پایان سال 97 به روزانه 1500 نفر رسیده است و روند تکمیل، تجهیز و تحویل سایر بلوک‌ها همچنان ادامه دارد.

ساخت زائرشهر بر پایه‌ اسکان ارزان قیمت بنا شده، بر این اساس سیستم اداره و ارائه خدمت این مجموعه به صورت هتلی و در اتاق‌های 5 نفره است، هم‌چنین سالن غذاخوری، سالن اجتماعات و نمازخانه، محوطه‌سازی و... نیز در این طرح گنجانده شده و به بهره‌برداری زائران رسیده است.

تغذیه زائران

زائران و مهمانان خوان با کرامت علی‌بن ‌موسی‌الرضا(ع) طی مدت 3 شبانه‌روز اقامت در مشهد از 9 وعده پذیرایی کامل شامل 3 صبحانه، 3 نهار و3 شام بهره‌مند می‌شوند. لازم به ذکر است که زائران یکی از وعده‌های صبحانه، نهار و شام خود را با هماهنگی معاونت اماکن متبرکه در مهمان‌سرای حضرت در حرم مطهر صرف می‌کنند.

خدمات حمل و نقل درون شهری

با اهتمام به اقامت بخش عمده‌ای از زائران طرح مهر درخشان رضوی در اردوگاه شهید کاوه و زائر شهر رضوی و بعد مسافت این مراکز نسبت به حرم مطهر، برقراری خطوط انتقال زائران برای زیارت و بازگشت امری اجتناب‌ناپذیر است. به همین دلیل زائران توسط معاونت محرومیت‌زدایی و موسسه موقوفه زائر رضوی از خدمات ایاب و ذهاب جهت زیارت بهره‌مند می‌شوند. اتوبوس‌های حمل زائران در 24 ساعت شبانه‌روز در محل‌های اسکان حضور داشته و اقدام به انتقال زائران به حرم مطهر و بازگشت آنان می‌کنند. این سرویس‌دهی‌ به صورت منظم و دقیق در ساعت‌های مشخص و با انتظار حداکثر 20 تا 30 دقیقه صورت می‌گیرد.

زائران انفرادی

شمار بسیاری از نامه‌هایی که با شروع به کار مدیریت امور زائران دریافت شد، درخواست‌های تشرف افراد و خانواده‌هایی بود که از سر ارادت قلبی و نداشتن امکانات سفر اقدام به نگارش آن کرده بودند‌ و به وسیله دوستان و آشنایان خود در ضریح مطهر انداخته و یا با پست به دفتر تولیت آستان قدس ارسال کرده بودند.

همکاران مدیریت امور زائران ضمن تماس به آنان و ارائه توضیحات لازم، افراد نامبرده را در نوبت تشرف قرار داده و برایشان تعیین وقت می‌کنند. این افراد در موعدهای اعلام ‌شده به مشهد مشرف شده و از خدمات 3 روزه اسکان رایگان، تغذیه و مهمان‌سرا بهره‌مند می‌شوند.

زائرانِ مجاور

قِسم دیگری از خدمات تسهیل زیارت معاونت محرومیت زدائی میزبانی از زائران ساکن در خراسان رضوی است، این زائران در ایام خاص در قالب گروه‌های 300 تا 500 نفره به مشهد مشرف شده و ضمن اسکان در سالن‌های زائرشهر از خدمات تغذیه بهره‌مند شده‌اند. این خدمات یک وعده در مهمان‌سرای حضرت و دو وعده در محل اسکان ارائه شده و شمار این زائران نزدیک به 25 هزار نفر در سال گذشته بوده است.

زائران بدون اسکان اطراف حرم رضوی

حضور زائرانی که به دلایل گوناگون از محل اسکان محروم بوده و قصد استراحت در حرم مطهر را دارند به ویژه در ساعات پایانی شب همواره یکی از مسائل مورد توجه این سازمان بوده است. معاونت محرومیت‌زدایی در راستای وظایف ذاتی خود با همراهی و مشارکت معاونت اماکن متبرکه در این عرصه ورود پیدا کرده و ضمن عقد قرارداد با یک مرکز اسکان مجهز به تخت، کمد شخصی، حمام، رستوران و پزشک این افراد را شناسایی و نسبت به اسکان یک شب و پذیرایی صبحانه اقدام کرده است.

زائران غیرایرانی

شیعیان و زائران غیرایرانی به عنوان یکی از گروه‌های شاخص همواره مورد توجه بخش‌های گوناگون آستان قدس رضوی بوده‌اند و معاونت محرومیت‌زدایی پیرو دستورات رهبر معظم انقلاب و نیز تولیت این آستان مقدس به ویژه در حوزه زائران پاکستانی از این مهم غافل نبوده است. زائران افغانستانی، پاکستانی و طلاب غیرایرانی به ویژه کشورهای آفریقایی به عنوان مخاطبان طرح مهر درخشان رضوی از سفره با کرامت امام رضا(ع) بهره‌مند شده‌ و می‌شوند.

میزان زائران محروم و سفر اولی طرح مهر درخشان رضوی از ابتدای شروع طرح تا پایان سال 1397 بیش از 1 میلیون نفر بوده است، شمار زائران در سال 97 بیش از400  هزار نفر را در برمی‌گیرد و در این میان زائران کمیته امداد در سال 97 بیش از 70 هزار نفر را شامل شده‌اند.

در سال گذشته گروه‌هایی از محرومان با شرایط ویژه نیز از خدمات این طرح بهره‌مند شده‌اند که از آن جمله بیماران خاص و معلولان، خانواده شهدای مدافع حرم، زوج‌های جوان، ایتام بی سرپرست و... را می‌توان اشاره کرد. آمار زوج‌های جوانی که در قالب این طرح به حرم مطهر رضوی در سال 97 مشرف شده‌، 3 هزار نفر بوده که توانسته‌اند از خدمات این طرح در ابتدای زندگی مشترک خود بهره برده و تحفه معنوی ارزشمندی برای زندگی مشترک خود به همراه برند.

این آمار به طور کلی در سال 98 تاکنون به بیش از 300 هزار نفر رسیده و زائران دانش‌آموزی، دانشجویی، طلاب محروم، زوج‌های جوان و... مانند سال گذشته از خدمات این طرح بهره برده‌اند.

در سال جاری تلاش شد تا به مقوله‌های فرهنگی به ویژه در کاروان‌های جوانان و نوجوانان اهتمام ورزیده، همچنین در طول سفر از روحانی همراه استفاده شود و سامانه ثبت‌نام و اعزام زائران به منظور یکپارچه‌سازی سیستمی از خدمات و بهره‌مندی از مزایای مختلف برای کاربران سطوح مختلف به کار گرفته شد. تفکیک سهمیه دفاتر استانی در حوزه زائران عادی و نوجوانان و الزام تخصیص سهمیه به مخاطبان مربوطه از جمله نوآوری‌هایی است که این معاونت در سال جاری به کار گرفته است.