به گزارش همنوا، فرا رسیدن روز ملی شعر و ادب فارسی و گرامیداشت استاد محمدحسین شهریار بار دیگر نگاه‌ها را متوجه آرامگاه او و ۴۰۰ ادیب و شاعر بزرگی می‌کند که در خاک سرخاب آرام گرفته‌اند.

پروژه مقبره الشعرا بنای زیبایی است که طرح آن اوایل دهه ۵۰ توسط غلامرضا فرزان‌مهر معمار نام‌آشنای ایرانی در مسابقه معماری برای ساخت مقبره‌الشعرا برنده شد. همان روزهای دهه ۵۰ که کار ساخت مقبره الشعرا آغار شد، وعده ساخت یک پردیس فرهنگی مهم به عنوان پاتوقی برای اهالی فرهنگ تبریز نیز داده شد. طرحی که با وجود گذشت نزدیک به پنج دهه همچنان عقیم مانده و اداره فرهنگ و ارشاد آذربایجان‌شرقی از نبود بودجه برای تکمیل آن سخن می‌گوید.

در چنین شرایطی بود که بالاخره پس از گذشت چند دهه وقفه در اجرا و تکمیل این طرح، شهرداری تبریز قدم در میدان گذاشت تا این مجموعه به عنوان مقصدی گردشگری برای تبریز سر و سامان پیدا کند. اتفاقی که به سبب مشکلات اقتصادی و افزایش بهای مصالح عمرانی و ... عملیات اجرایی آن به کندی پیش می‌رود.

حال به نظر می‌رسد این پروژه وسیع و منحصربفرد برای تکمیل و بهره‌برداری نیازمند حضور دستگاه‌های مختلف اعم از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، شهرداری تبریز، نمایندگان مجلس، شورای اسلامی شهر و ... است.

منعی برای بازدید از مقبره‌الشعرا وجود ندارد!

در این خصوص محمدحسین فرهنگی نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با همنوا می‌گوید: فقط مقبره الشعرا نیست که چنین وضعیتی دارد و تقریبا تمام پروژه‌ها در سال‌های اخیر به سبب کمبود اعتبارات بودجه‌ای، چنین شرایطی دارند و ما حتی در پروژه‌های راه آهن و جاده‌ای هم شاهد حرکت قابل توجهی نبوده‌ایم.

وی در پاسخ به اینکه شرایط ویژه مقبره الشعرا به عنوان مقصد گردشگری تبریز شاید ویژه تر باشد، ادامه می‌دهد: در حال حاضر هم مانعی برای استفاده از مقبره الشعرا وجود ندارد و هم‌اکنون نیز قابل استفاده است.

این نماینده مجلس تصریح می‌کند: تا امروز هم شهرداری اقدامات مثبتی برای تکمیل این پروژه انجام داده است چراکه مقبره الشعرا از پروژه‌های مهم شهری هم محسوب می‌شود.

فرهنگی تاکید می‌کند: از سوی دیگر، اعتبارات بودجه‌ای نیز در دست نمایندگان مجلس نیست که بخواهیم اعتبار ویژه‌ای برای مقبره الشعرا تعیین کنیم.

سخن‌گفتن از تاریخ و قدمت مقبره‌الشعرا، تازگی ندارد. همه می‌دانیم که این آرامگاه بزرگ، بخشی از محله تاریخی سرخاب بوده‌است. محله‌ای که مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، از خاک آن تبرک کرده و صدها تن از ادبای نامی ایران و آذربایجان، از جمله اسدی طوسی، خاقانی، قطران، ظهیر فاریابی، همام تبریزی و سلمان ساوجی در این گورستان، روی در نقاب خاک کشیده‌اند. شناخته‌شده‌ترین شاعر معاصر آرمیده در مقبره‌الشعرا نیز استاد شهریار است. از شخصیت‌های سیاسی مدفون در مقبره‌الشعرا نیز می‌توان به شیخ محمد خیابانی و ثقةالاسلام تبریزی اشاره کرد.

مقبره‌الشعرا در انتظار اعتبارات ملی

پروژه مقبره‌الشعرا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، به سبب جایگاه فرهنگی و ادبی، به اداره‌کل فرهنگ و ارشاد آذربایجان‌شرقی سپرده شد اما به اندازه‌ای در سامان دادن به آن تعلل شد که در دهه ۹۰ سرانجام شهرداری تبریز پاپیش گذاشت تا کمی از بار سنگینی آن را کم کند. شاید همین ورود شهرداری به ماجرا بود که خیال بقیه دستگاه‌ها را راحت کرد و به اندازه‌ای این آرامش خیال پیش رفت که امروز سهم اعتبارات دولتی برای آن را هم به هیچ انگاشت.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان‌شرقی در گفتگو با همنوا می‌گوید: پروژه مقبره الشعرا به دلیل اینکه در دوره‌های مختلف، متولیان مختلفی داشته همین موضوع موجب آشفتگی در معماری و و عدم یکدستی در آن شده است که اعوجاج معماری آن به خوبی مشهود است.

سید قاسم ناظمی با اشاره به اقدامات و برنامه اداره کل فرهنگ و ارشاد برای تکمیل این پروژه ادامه می‌دهد: از زمان حضور در این اداره کل جلسات متعددی با حضور مشاوری که وزارت فرهنگ و ارشاد در این خصوص تدارک دیده، مدیریت شهری و شورای شهر و ... برگزار شده که سعی داریم با تعامل و همراهی، ایرادهای اساسی حین اجرای پروژه اصلاح شوند.

ناظمی با تاکید بر اینکه طبق برآوردها برای تکمیل مقبره الشعرا ۲۰۰ میلیارد تومان مورد نیاز است، می‌گوید: به عنوان اداره کل ارشاد در پی این هستیم که از منابع ملی در این خصوص استفاده کنیم. اعتباری که سال ۹۹ برای بازسازی خود بنا و داخل مجموعه در اختیار اداره کل فرهنگ و ارشاد استان قرار داده شد دو میلیارد بود که این رقم امسال به ۱۰ میلیارد افزایش یافته است. با این عددهای دولتی زمان زیادی نیاز است تا مجموعه مقبره الشعرا شکل آبرومندانه‌ای پیدا کند.

وقتی همه گناهکاریم

به گفته مدیرکل فرهنگ و ارشاد آذربایجان‌شرقی، مقبره الشعرا نخستین مقصد گردشگری تبریز است. نمایندگان مجلس و وزرای ما در اولویت‌بندی اقدامات خود دچار کج‌سلیقگی هستند. در موضوع مقبره الشعرا همه گناهکاریم و باید پاسخگو باشیم که در این مدت چکار انجام داده‌ایم؟ اگر در تریبون از اهمیت فرهنگ سخن می‌گوییم، میدان عمل ما مقبره الشعرا است.

با تمام اینها شهرداری تبریز طی این مدت با وجود شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه، اقدامات متعددی برای سامان دادن به این پروژه مهم فرهنگی انجام داده است که دامنه آن از بهره‌برداری از نگارخانه و موزه استاد احد حسینی تا احداث کافه هنر در جوار این مجموعه را شامل می‌شود.

همه در یک کلام موافق و همراه‌اند که مقبره الشعرا آبروی تبریز است. شاید سال‌ها بعد کسی در تاریخ به دنبال تعداد و شکل و شمایل مراکز خرید و مگامال‌های شهری نباشد و این موضوع فاقد ارزش‌گذاری برای آیندگان باشد اما بی‌شک طیف گسترده‌ای از مردمان اعصار دیگر می‌خواهند برای دیدن مقبره الشعرا و خاکی که مدفن شمار زیادی از بزرگان تاریخی و ادبی این خطه است، قدم به تبریز بگذارند.

با تمام این اوصاف انسان تنها به امید زنده است و برای ادامه حیات چاره‌ای جز چنگ زدن به ریسمان امید نیست که شاید طلسم اتمام این پروژه شکسته شود. شاید روان خفتگان دیار سرخاب هم پس از پنج دهه صدای تیشه و تبر، آرام گیرد.

___________________________

سحر فکردار