سید محمد مهدی شهیدی- کتابخوانی یکی از زمینه هایی است که والدین و معلمان تلاش بیشتری برای آموختن آن به کودکان می کنند. 

در واقع، آنها تمایل دارند که کودکان را تشویق کنند، انگیزه دهند و آنها را به خواندن منظم دعوت کنند، با این هدف که بتوانند از مزایای آن بهره مند شوند. مزایایی که از بهبود عملکرد تحصیلی تا دسترسی به انواع دانش را شامل می شود.

 با این حال، همه کودکان از ایده خواندن استقبال نمی کنند و این تنها به دلیل لجبازی آنها نیست. در واقع، عشق به مطالعه تا حدودی به ژنتیک و وراثت کودک مربوط می شود.

این یک واقعیت اجتناب ناپذیر است که در حالی که برخی از کودکان از خواندن کتاب یکی پس از دیگری لذت می برند، برخی دیگر اصلاً تمایلی به خواندن ندارند. در واقع، از نظر این کودکان، کتاب خواندن بیشتر  یک مجازات و تنبیه است تا چیزی که باید از آن لذت برد.

در جامعه و به عنوان یک قاعده کلی، ما تفاوت کودکان را در کتاب خواندن به اکتساب و تاثیر  محیط آنها نست می دهیم.
 برای مثال، ممکن است باور کنیم که عادت به کتاب خواندن در آنها به اندازه کافی در خانه یا مدرسه تشویق نمی شود. در واقع ، ما تمایل داریم که مؤلفه ژنتیکی را نادیده بگیریم در حالی که لذت بردن از مطالعه یک موضوع ژنتیکی است.

دوگانگی بین ژنتیک و محیط، بحثی است که عملاً بر تمام حوزه های شخصیتی تأثیر می گذارد. مطالعات انجام شده با دوقلوها یکی از بهترین راه‌ها برای تجزیه و تحلیل تأثیر هر یک از این عناصر است.

 در این مورد خاص، پژوهشی در رابطه با خواندن و اینکه چرا برخی از کودکان بیشتر از دیگران مطالعه می کنند، انجام شد که نتایج فوق العاده جالبی در پی داشت.

هنگامی که محققان گروه‌های دوقلو را از نظر توانایی خواندن مقایسه کردند، دریافتند که یافته‌ها را می‌توان به عموم جمعیت تعمیم داد. تحلیل‌های وراثت‌پذیری نشان داد که توانایی و میل به خواندن کتاب بسیار قابل انتقال از طریق وراثت است، اما تأثیرات ژنتیکی و محیطی در میزان کتاب خواندن کودک به یک اندازه مهم است.

این نتایج در واقع نشان داد که توانایی و میل به خواندن در کودکان تعیین می کند که آنها چقدر کتاب می خوانند، نه برعکس. این بدان معنی است با بیشتر کتاب خواندن، میل و توانایی کودکان به خواندن افزایش پیدا نمی کند؛ بلکه کودکانی که میل و توانایی خواندن بالاتری دارند، بیشتر مطالعه می کنند، زیرا بیشتر از آن لذت می برند.

این به راحتی قابل درک است. در واقع، کودکانی که توانایی و میل کمتری به خواندن دارند، کمتر سراغ کتاب می روند؛ چرا که این کار برایشان چندان لذت بخش نیست.
در واقع، آنها برای رمزگشایی متون و درک و سازماندهی معنای آنها تلاش نمی کنند. وقتی به کودکان مبتلا به نارساخوانی (که خواندن برایشان یک چالش است) یا ADHD (که تمرکز بر خواندن برایشان یک چالش است) فکر می کنیم، این اثرات بسیار بیشتر قابل مشاهده است .

تاثیر محیط

یافته های این تحقیقات نشان می دهد که ژنتیک در مورد عشق به مطالعه حرف زیادی برای گفتن دارد . اما در مورد محیط زیست چطور؟ آیا تاثیری دارد؟ در واقع یکی از مهم ترین عوامل در این زمینه کیفیت تدریس و نحوه برخورد معلمان برای آموختن کتاب خواندن است. تحقیقات نشان داده است که این مساله تأثیر دارد، اما فقط تا حدی.

در واقع، اگر بچه ها معلمان خوبی نداشته باشند ، پتانسیل آنها آشکار نمی شود. از سوی دیگر، وقتی معلمان خوبی داشته باشند، این عوامل ژنتیکی است که تعیین می‌کند مهارت خواندن تا چه اندازه در آنها رشد می‌کند . بنابراین، میزان میل و توانایی کتاب خواندن، رفتاری کاملاً خارج از کنترل ما است.

اما این بدان معنا نیست که ذائقه کودک برای مطالعه را کلاً به ژنتیک و وراثت موکول کنیم. در واقع، اگر بخواهیم فرزندمان به خواندن اشتیاق  داشته باشد، کارهای مهمی می توانیم برای او انجام دهیم .

* چگونه کودک را به خواندن تشویق کنیم

 از روش های تدریس خوب استفاده کنید

همانطور که قبلاً گفتیم، توانایی و میل کودک به کتاب خواندن، به کیفیت معلمان و روند آموزشی بسیار مرتبط است. چرا که معلمان و شیوه آموزشی آنها می توانند رشد پتانسیل طبیعی کودکان را برای خواندن ارتقا دهند یا مانع آن شوند.

 کودکان را در خانه و مدرسه به خواندن و نوشتن تشویق کنید

 این نوع تشویق ها اگرچه عاملی تعیین کننده نیست، اما تحقیقات نشان می دهد که این نوع تأثیرات محیطی هم بر لذت خواندن و هم بر توانایی های ادبی کودک تأثیر می گذارد.

 به کودکان فرصت هایی برای تمرین بدهید

 میزان مطالعه می تواند لذت کودک را از این فعالیت افزایش دهد. همچنین می تواند به بهبود روانی آنها کمک کند. بنابراین، تشویق خردسالان به خواندن مکرر مثبت است.

خلاصه

 تحقیقات نشان داده است که عشق کودک به مطالعه صرفاً نتیجه میزان مطالعه آنها نیست. بلکه تحت تأثیر توانایی ها و مهارت های خواندن در آنها است.

از آنجایی که این مهارت و توانایی ها عمدتاً ارثی هستند، نمی‌توانیم از نقاط تعیین شده خاصی عبور کنیم. با این حال، ما می‌توانیم با استفاده از تأثیر محیط‌هایی که در کودکان آن رشد می‌کنند، چه در مدرسه و چه در خانه، تأثیر مثبتی بر توانایی و میل آنها به کتاب خواندن داشته باشیم.