همنوا | زهرا حسین زاده

آن‌گونه که روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی در سایت خود نوشته، این دیدار روز شنبه، در «فضای صمیمی» برگزار شده، اما در خلال همین صمیمیت، آیت‌الله عاملی بار دیگر نسبت به ماجرای انتقال ارس برای مصارف کشاورزی تذکر داده‌است.

طرح انتقال آب ارس به تبریز، در مجموع 145 کیلومتر است. تاکنون ۴۰ کیلومتر از این مسیر لوله گذاری شده است. اما تمام این 145 کیلومتر در حوزه آذربایجان‌شرقی نیست. ارس با سه استان آذربایجان‌شرقی، غربی و اردبیل همجوار است و طبیعتاً هرگونه تغییر در مسیر و بهره‌برداری از آن، منابع آبی و کشاورزی سه استان را متاثر می‌کند.

مطالبه 220 میلیون دلاری سرمست برای انتقال ارس به آذربایجان‌شرقی

از پیگیری بحث‌های انتقال آب ارس این طور بر می‌آید که «خطبه ارس» در اردبیل، واکنش به سخنان استاندار آذربایجان‌شرقی بوده‌است. نهم آبان بود که بهرام سرمست، استاندار آذربایجان‌شرقی،  در یکی از کارگروه‌های استانداری، از تصویب بدهی ۲۲۰ میلیون دلاری جمهوری آذربایجان به ایران، در هیات دولت، برای تکمیل طرح انتقال آب رودخانه ارس به تبریز خبر داد.

سرمست بسیار مصمم از انتقال ارس به چند شهر آذربایجان‌شرقی سخن گفت و ادامه داد: جمهوری آذربایجان از بابت ساخت سدهای خداآفرین و قیزقلعه سی ۲۲۰ میلیون دلار به کشورمان بدهکار است؛ درخواست ما این بود که این رقم برای تامین مالی طرح انتقال آب ارس به جلفا، مرند شبستر، تبریز و شهرها و روستاهای سر راه اختصاص یابد.

وی با اشاره به اینکه شهروندان تبریزی پارسال و سال‌های قبل از آن با مشکل تنش آبی و کمبود آب شرب دست به گریبان بودند، ادامه داد: خوشبختانه درخواست ما برای اختصاص بدهی ۲۲۰ میلیون دلاری جمهوری آذربایجان به کشورمان برای تسریع در تکمیل طرح انتقال آب ارس، ابتدا در کمیسیون اقتصادی دولت و یکشنبه این هفته در جلسه هیئت وزیران تصویب شد.

آیت‌الله عاملی: معلوم است که مراد، صرفاً آب شرب نیست!

دو روز پس از این صحبت‌های استاندار آذربایجان‌شرقی بود که نماینده ولی فقیه در استان اردبیل، با لحن تندی، در مقام پاسخ بر آمد. پایگاه اطلاع‌رسانی نمایندگی ولی‌فقیه در اردبیل، خطبه آیت‌الله عاملی را پاسخ به «صحبت‌های یکی از مقامات در خصوص تصویب ۲۱ هزار میلیارد اعتبار توسط دولت برای انتقال آب ارس به دشت ها و شهرهای آذربایجان‌شرقی» خوانده و تاکید کرده این بخش از خطبه، در مقام دفاع از حقوق شمال استان ایراد شده‌است.

امام جمعه اردبیل خطاب به رئیس‌جمهور گفت: جناب آقای دکتر پزشکیان! یک مقام رسمی اعلام کرده که حضرت عالی ۲۱ هزار میلیارد تصویب کرده‌اید تا آب ارس به چند دشت و شهر آذربایجان شرقی متصل شود آقای رئیس‌جمهور آیا این صحت دارد؟ آقای رئیس جمهور آیا می‌دانید این آب، حقابه تاریخی چند قرن دشت مغان است؟ آقای رئیس‌جمهور اگر آب ارس برای شرب می‌رود، ما حرفی نداریم. انتقال برای شرب امری قانونی است و کسی اعتراضی به آن ندارد، اما این مقام رسمی صحبت از دشت‌ها کرده است. یعنی برای کشاورزی منتقل می‌شود.

آیت‌الله عاملی در ادامه از کلمه «اَبَرپروژه» در صحبت‌های سرمست، اظهار نگرانی کرده و گفته، از این کلمه، معلوم است که مراد صرفاً آب شرب نیست، آقای رئیس‌جمهور! در موسم انتخابات، تبلیغاتی در خصوص آب دشت مغان علیه شما صورت گرفت، ولی اهالی شمال استان به آن اعتناء نکردند و ۸۵ درصد به شما رای دادند و حالا از شما انتظار دارند. این انتظار کاملاً طبیعی و به حق است.

هوشیاری سرمست؛ دلجویی از آیت‌الله

استاندار آذربایجان‌شرقی، بلافاصله پس از این صحبت‌ها، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی را به دیدار با آیت‌الله عاملی فرستاد تا ضمن کاستن از حواشی و نگرانی‌ها، در خصوص شیوه بهره‌برداری از رودخانه ارس و مسائل مرتبط با همکاری‌های آبی دو استان گفت‌وگو شود.

روابط‌عمومی آب‌منطقه‌ای در خبری کوتاه نوشته که در این دیدار آیت‌الله عاملی با تقدیر از حسن نیت و رویکرد مثبت استاندار آذربایجان شرقی، بر لزوم تقویت همکاری‌های دوجانبه در زمینه مدیریت منابع آبی تأکید کرده‌است.

امام جمعه اردبیل تذکر داده که رودخانه ارس به‌عنوان یکی از منابع مهم آب شیرین در این منطقه نقش حیاتی در تأمین آب و امنیت غذایی دارد و هرگونه بهره‌برداری باید با هماهنگی و همکاری سه استان مربوطه صورت پذیرد.

همبستگی ملی، از هر پروژه‌ای اولی است

اگرچه اعزام نماینده برای «دفع حواشی و جنجال» از سوی استاندار آذربایجان‌شرقی، اقدامی هوشمندانه و دقیق است، اما از آقای استاندار انتظار می‌رود، از ورود به امری چنین حساس و راهبردی، بدون سنجیدن ابعاد فنی و بدون در نظر گرفتن حسن همجواری سه استان، پرهیز کنند.

انتقال آب رودخانه ارس به تبریز، از آن دست‌ طرح‌هایی است که تا حدودی رنگ قومی به خود گرفته‌است. هر گونه اظهار نظر غیرفنی و شتابزده به این طرح، می‌‌تواند تنش‌زا و مشکل‌ساز باشد.

تبریز و اردبیل، به گواه تاریخ، از شهرهای دلبسته و پرمودّت ایران است. هم‌بستگی ملی از هر پروژه‌ای برای کشور واجب‌تر است.  همجواری تاریخی، فرهنگی و اجتماعی دو استان، نباید از اظهارات بداهه و کارشناسی‌نشده، لطمه ببیند.