به گزارش همنوا به نقل از مهر؛ لیقوان یکی از روستاهای اقتصادی و هدف گردشگری آذربایجان‌شرقی است که به‌دلیل تولید پنیر درجه یک در این روستا شهرت بسیار زیادی پیدا کرده و هزاران نفر به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در تولید پنیر لیقوان اشتغال دارند.

روستای لیقوان به پایتخت پنیر ایران معروف است که پنیر تولیدی در این روستا طعمی ترد و شور دارد و دارای سوراخ‌هایی است و از شیر تازه گوسفند تهیه می‌شود.

این پنیر شبه‌نرم بین سه ماه تا یک‌سال در آب‌نمک نگه داشته می‌شود تا برسد و معمولاً در صبحانه همراه نان خورده می‌شود. پنیر لیقوان مشهورترین پنیر سنتی ایرانی است و در تولید آن از مواد شیمیایی و غیرارگانیک استفاده نمی‌شود و به‌همین دلیل سالم و لذیذ بوده و طرفداران زیادی دارد.

فعالیت ۴۵ تولید کننده بزرگ پنیر در روستای «لیقوان»

یکی از دلایل دیگری که موجب خوشمزگی این پنیر می‌شود، گونه‌های گیاهی است که در دامنه شمالی کوه‌های سهند در مجاورت روستای لیقوان می‌رویند و گوسفندهای روستاییان لیقوانی از آن‌ها تغذیه کرده و شیر لذیذ آن به پنیر تبدیل می‌شود.

پنیر لیقوان محصولی تولید شده از شیر تازه گوسفندالبته علاوه بر این موارد، نحوه بهداشتی شیردوشی استفاده شده در این روستا و تحویل شیر تازه به تولیدکنندگان پنیر منجر به تولید شیر و پنیر باکیفیت لیقوان می‌شود.

بیش از ۴۵ تولیدکننده بزرگ پنیر در روستای «لیقوان» فعالیت دارند و ۶۵ هزار رأس گوسفند که اغلب از نوع قیزیل هستند در این روستا و روستاهای مجاور وجود داشته که در تولید شیر لازم برای تهیه پنیر نقش دارند.

دامپروری و تولید پنیر مهم‌ترین منبع درآمد و شغل اصلی روستاییان این منطقه است. لیقوانی‌ها معتقد هستند استفاده از شیر مخصوص غنی از پروتئین در تهیه پنیر، کیفیت و ارزش غذایی آن را افزایش داده است.

تولید صفر تا ۱۰۰ مواد اولیه مورد نیاز پنیر در «لیقوان»

یکی از تولید کنندگان پنیر لیقوان در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص مواد اولیه مورد نیاز برای تولید پنیر گفت: پنیر لیقوان افزودنی خاصی نداشته و از شیر تازه تولید می‌شود که این شیر نیز در همین روستا تولید می‌شود.

امیر عباس پور با تاکید بر اینکه پنیر لیقوان از شیر حیوانات پرورش یافته در دامنه سهند و در خود روستای لیقوان تولید می‌شود، افزود: این پنیر حاصل شیر تولیدی از مراتع خوش آب و هوای دامنه‌های سهند است که دارای گونه‌های گیاهی غنی و انحصاری بوده و لذیذ است.

در تولید پنیر لیقوان از افزودنی‌های شیمیایی استفاده نمی‌شود و کاملاً طبیعی استوی با اشاره به اینکه پنیر لیقوان آوازه‌ای جهانی داشته و نیاز به تبلیغ ندارد، گفت: یکی از دلایلی که این پنیر شهرت جهانی پیدا کرده این است که در تولید پنیر لیقوان از افزودنی‌های شیمیایی استفاده نمی‌شود و کاملاً طبیعی است.

این تولید کننده ادامه داد: در کارگاه‌های تولید پنیر لیقوان تمام تجهیزات و دستگاه‌های مورد نیاز کاملاً به روز هستند و مسائل بهداشتی در تولید پنیر رعایت می‌شود.

عباس پور افزود: نحوه شیردوشی نیز بهداشتی بوده و بدون دخالت دست انجام می‌شود و با شیوع ویروس کرونا این نکات بهداشتی بیشتر از گذشته رعایت می‌شود.

صادرات محدود پنیر به آمریکا و کانادا

یکی از فعالان بازار پنیر لیقوان در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص بازاریابی و نحوه صادرات این محصول گفت: کیفیت این پنیر بهترین روش برای بازاریابی و تبلیغ آن بوده تا جایی که کیفیت پنیر لیقوان بسیار بالا است و در کشورمان بدون رقیب بوده و افراد زیادی در این زمینه فعالیت می‌کنند.

عباس موسی‌پور افزود: کیفیت پنیر لیقوان موجب شده تا ایرانیان مقیم خارج از کشور وقتی به کشورمان می‌آیند، با خود پنیر لیقوان ببرند؛ به‌عنوان نمونه هفته گذشته گردشگری از کانادا که اصالتی اصفهانی داشت به لیقوان سفر کرده بود و با خود چندین کیلو پنیر خریداری کرد تا به کانادا ببرد.

وی افزود: پنیر لیقوان به‌صورت محدود و سفارشی آن‌هم به‌صورت چمدانی به کشورهایی مختلف جهان از جمله آمریکا و کانادا و برخی کشورهای آسیایی شرقی و اروپایی صادر می‌شود.

ایرانیان مقیم خارج از کشور این پنیر را به کشورهای محل سکونت خود می‌برندموسی پور با بیان اینکه این نوع پنیر از لحاظ مرغوبیت، کیفیت، عطر و طعم خوش برای مردم بسیار مطلوب است، گفت: وقتی ایرانیان مقیم خارج از کشور این پنیر را به کشورهای محل سکونت خود می‌برند و در آنجا مصرف می‌شود باعث همه گیر شدن و طعم خاص این برند می‌شود.

این فروشنده عمده پنیر لیقوان ادامه داد: این استقبال از پنیر لیقوان به خاطر کیفیت محصول است، از جمله عوامل تأثیرگذار بر کیفیت پنیر لیقوان می‌توان به کیفیت شیر تولیدی، آب و هوای محل تولید شیر، گونه‌های گیاهی دامنه‌های سهند، تبدیل شیر گوسفندی به پنیر لیقوان و پویایی واحدهای تولیدی اشاره کرد.

تولید سالانه ۴۰۰۰ تن پنیر درجه یک در «لیقوان»

مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌شرقی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر از تولید سالانه چهار هزار تن پنیر درجه یک در لیقوان خبر داد و گفت: ۴۵ واحد تولید پنیر در لیقوان فعالیت دارد.

ایاز برنو با اشاره به اینکه امسال فعالان پنیر لیقوان تلاش می‌کنند تا میزان تولیدات خود را افزایش بدهند، افزود: روستاییان لیقوانی در کنار مدیران واحدهای تولید پنیر تلاش می‌کنند و کیفیت تولیدات خود را نیز افزایش داده و زمینه رونق صادرات و جهش تولید را فراهم کنند.

وی با بیان اینکه شیر تولیدی در این مناطق برای تولید پنیر لیقوان بهداشتی و عاری از هرگونه آلودگی است، افزود: بیش از یک‌هزار میلیارد تومان در زمینه صنایع تبدیلی و غذایی بخش لبنیات استان سرمایه‌گذاری شده است.

برنو با تاکید بر اینکه پنیر لیقوان یکی از بهترین پنیرهای ایران است، ادامه داد: این پنیر از شیر گوسفند نژاد قزل به‌دست آمده و به یک برند معتبر تبدیل شده است.

برندسازی لیقوان مطالبه دامداران است

پنیر لیقوان از نظر ارزش غذایی و طعم لذیذ از انواع پنیرهای معروف موجود بازار ایران پیشی گرفته ولی متأسفانه امروز برخی از پنیرهای سایر مناطق با برند پنیر لیقوان به فروش می‌رسد که در همین خصوص «برندسازی» پنیر لیقوان یکی از خواسته‌های اصلی دامداران و تولیدکنندگان این روستا است.

امیدواریم مسئولان امر همت بیشتری برای این موضوع داشته باشند تا پنیرهای دیگر با نام لیقوان در بازارهای شهرهای مختلف به فروش نرسد.

تفاوت اساسی پنیر لیقوان با پنیرهای تقلبی

رنگ پنیر یکی از عوامل اصلی شناسایی کیفیت پنیر می‌تواند باشد، به این صورت که رنگ شیر گوسفندی سفید خالص است و از آنجایی که پنیر لیقوان از شیر خالص گوسفند و بز تولید می‌شود، به رنگ سفید است و هر پنیری با رنگ مایل به زرد نشان از این دارد که پنیر از شیر گاوی تهیه شده و یا درصدی شیر گاو در تولید استفاده شده است.

با توجه به این موضوع که در فرآوری پنیر لیقوان، روغن حیوانی موجود در شیر از آن جدا نمی‌شود، بنابراین وجود درصد نسبتاً بالای چربی در پنیر لیقوان سبب نرم بودن نسبی پنیر می‌شود و با این وجود رنگ پنیر کاملاً سفید است.

گاهی برای سفید کردن پنیر تولیدی از شیر گاو اقدام به جداسازی چربی شیر گاو توسط دستگاه‌های چگالشی می‌کنند. هر چقدر چربی پنیر کمتر باشد پنیر سفت‌تر خواهد بود و این امکان وجود دارد که پنیر از شیر گاوی تولید شده باشد و یا از افزودنی‌های غیرمجاز برای تولید استفاده شده باشد.

این امکان وجود دارد که با بالا بردن درصد آب موجود پنیر تقلبی مشکل سفت بودن آن برطرف شود ولی نرمی حاصل از درصد آب زیاد سبب خرد شدن بیش از حد پنیر می‌شود، بنابراین پنیر سفید نسبتاً نرم که خرد نمی‌شود از مشخصات پنیر گوسفندی است.

تلاش برای ثبت جهانی پنیر لیقوان

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر از تلاش برای ثبت جهانی پنیر لیقوان خبر داد و گفت: واحدهایی که پنیر لیقوان تولید می کنند همگی دارای مجوز هستند و پنیرهایی بهداشتی و باکیفیتی تولید می کنند.

اکبر فتحی با تاکید بر اینکه تمامی پروتکل های بهداشتی در روند تولید پنیر لیقوان رعایت می شود، ادامه داد: مسئولان بهداشتی و نظارتی در کارگاه های تولید پنیر در لیقوان حضور مستمری داشته و بر روند کار نظارت دارند.

مشخصه اساسی که پنیر گوسفندی لیقوان را از پنیر گوسفندی سایر مناطق متمایز می‌کند، طعم بسیار خاص و ترد آن به‌دلیل وجود گیاهان کمیاب و معطر دامنه شمالی سهند و وجود حفره‌های به تعداد اندک ولی با سایز بزرگ بوده که نشان از سلامت کامل شیر به خاطر دمای پایین مراتع لیقوان و چراگاه‌ها و تولید شیر و فرآوری پنیر در این دما است.

محمدرضا علی‌اشرفی