به گزارش همنوا، هفته‌‌های پایانی سال گذشته بود که عملیات گازکشی به بازار تبریز با حضور نماینده ولی‌فقیه در یکی از حجره‌های بازار تبریز، تقریباً قطعی شد، تا به زودی این اثر ارزنده تاریخی که در فهرست میراث جهانی یونسکو است، زمستان‌های گرم و راحتی را پیش روی بازاریان بگذارد. البته آیت‌‌‌الله آل‌هاشم، امام جمعه تبریز در دیدار با شماری از بازاریان مشتاق گازکشی، تاکید کرد که این طرح باید با لحاظ جایگاه تاریخی بازار و الزامات ایمنی آن باشد.

اصرار ضرغامی و بی‌میلی حمزه‌زاده

این در حالی است که ظاهراً بحث گازکشی، حتی در میان خود بازاری‌ها نیز به هماهنگی نهایی نرسیده و برخی از چهره‌های بازار، روی خوش به این طرح نشان نداده‌اند؛ البته نه به خاطر حسایت‌های تاریخی و نه حتی به خاطر نگرانی‌های ایمنی، بلکه به خاطر هزینه بالای این طرح، بخشی از اصناف ترجیح می‌دهند مانند 30 سال پیش، کماکان از نفت و گازهای کپسولی برای گرمایش بازار استفاده کنند.

گفته می‌شود مدیرکل میراث فرهنگی آذربایجان‌شرقی، شخصاً تمایل خاصی به گازکشی در بازار تبریز ندارد و این وزیر میراث فرهنگی است که تحت‌تاثیر برخی دیدارهای قبلی، نهایتاً در سفر اردیبهشت 1401 به تبریز، به بازار تاریخی تبریز رفت و در جمع بازاریان بانفوذ به کمیته فنی میراث فرهنگی دستور داد که «مطالعه» سامانه گرمایش بازار تبریز را در اولویت بگذارند.

در جدیدترین اظهار نظر حمزه‌زاده، مدیرکل میراث فرهنگی استان، می‌توان دریافت که وی تمایلی به این کار ندارد و سعی دارد در مقام سخن، برخی دستگاه‌های خدماتی دیگر مثل نظام مهندسی، آتش‌نشانی و شرکت گاز را در عواقب نگران‌کننده این طرح شریک سازد.

در خبری که ایرنا آذربایجان شرقی از مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی تهیه کرده، حمزه‌زاده ‌تاکید کرده که هرگونه اقدام برای گازرسانی به مجموعه بازار جهانی و مسقف تبریز نباید منجر به آسیب بصری این سازه مهم و بین المللی شود.

آماده‌باش میراث به نظام مهندسی، آتش‌نشانی و شرکت گاز

وی توجه به الزامات میراثی را لازمه اجرای عملیات گازرسانی به داخل مجموعه بازار تبریز اعلام و اظهار کرد: با توافق انجام شده بین هیات امنای بازار و شرکت گاز آذربایجان شرقی قرار است نمونه ای کوچک از گازکشی به صورت آزمایشی اجرا شود تا با بررسی تمام جوانب امر و رصد و کنترل نقاط ضعف نسبت به تعمیم آن به سایر نقاط بازار اقدام شود.

وی با تاکید بر اینکه عملیات غیراستاندارد در بازار تبریز به هیچ عنوان اجرایی نخواهد شد، یادآور شد: علاوه بر اینکه وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری حافظ و میراث دار این اثر تاریخی بی مانند است، سازمان نظام مهندسی آذربایجان شرقی نیز به عنوان نهاد نظارتی بر مجموعه اقدامات مربوط به گازرسانی به بازار تبریز اجازه چنین کاری را نخواهد داد.

حمزه‌زاده "ایمنی" را مهمترین عنصر در مساله گازرسانی به بازار مسقف تبریز عنوان و اضافه کرد: به آحاد مردم ایران و آذربایجان و دوستداران میراث فرهنگی و آثار تاریخی تبریز اعلام می کنم تا کنترل های نهایی و کافی انجام نشود، گازرسانی به بازار تبریز اجرایی نمی شود و در این زمینه با نهادها و ارگان های مسئول و نظارتی به توافق رسیده ایم.

وی با اشاره به مساحت ۳۰ هکتاری بازار جهانی تبریز، توجه به مسایل مربوط به سازه این بنا و نیز نداشتن مشکل بصری در صورت گازکشی را از الزامات و ضرورت های محوری بیان کرد و گفت: در همین راستا هر گونه اقدام به حفاری ها باید به حداقل ممکن برسد.

حمزه زاده سازمان نظام مهندسی، آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز و شرکت گاز را مسئول و متولیان اصلی گازرسانی به بازار تبریز اعلام کرد و گفت: نقشه های مربوطه بدون تایید این سه نهاد امکان اجرایی ندارد.

گازکشی ممکن است به خروج بازار از فهرست یونسکو بینجامد

این در حالی است که مهندس اکبر تقی‌زاده در گفتگو با همنوا، با اشاره به آغاز عملیات گازکشی به بازار تاریخی تبریز، اظهار کرد: پیش از طرح موضوع گازکشی بازار تبریز، باید این نکته را در نظر داشته‌باشیم که ما اساساً از همان سال‌های توزیع انرژی گاز در مقیاس کلان کشور، مرتکب اشتباه شدیم، به طوری که به جای این‌که گاز را به انرژی‌های سالم مثل انرژی الکتریکی تبدیل کنیم، آن را به تمام نقاط کشور، از شهرها تا روستاهای دوردست فرستادیم.

وی با بیان این‌که این نحوه توزیع، علاوه بر پیامدهای زیست‌محیطی، زمینه خطرهای بسیاری را فراهم کرد، ادامه داد: وقتی گاز را از یک انشعاب خانگی، به چندین اتاق می‌رسانیم، شبیه این است که در یک خانه، از یک کنتور، 10 بمب را منشعب کرده‌ایم.

مدیرکل اسبق میراث فرهنگی آذربایجان‌شرقی، متذکر شد: 55 هزار واحد کسبی در تیمچه‌ها و سراها و راسته‌هایی که همگی پوشیده و محدود هستند، در بازار تبریز، فعالیت می‌کنند؛ خدانکرده اگر اتفاق کوچکی در یکی از این واحدها بیفتد، ابعاد سهمگین حادثه، غیرقابل‌تصور است.

تقی‌زاده در عین حال، تاکید کرد: من آسیب‌هایی را که در اثر حفاری‌های گازکشی، به کالبد تاریخی بازار وارد می‌شود و همچنین نازیبایی‌های که تاسیسات گاز به این بنای منحصربه‌فرد جهانی می‌زند را  کنار می‌گذارم و فقط بحث‌های ایمنی و خطرات گازکشی را متذکر می‌شوم.

وی اضافه کرد: شما ببنید در فصل سرما، سالانه چقدر اتفاق ناگوار در خصوص گاز در شهرهای مختلف رخ می‌دهد، تازه این اتفاقات در بافت مسکونی است که افراد همواره در آن حضور دارند و می‌توانند سریع متوجه خطر شوند، پیشگیری کنند و یا از حجم خطر بکاهند، اما در جایی مثل تیمچه مظفریه یا راسته‌بازار که شب‌ها کسی در آن‌جاها حضور ندارد، تکلیف چه خواهد بود؟!

طرح گرمایش موتورخانه‌ای بازار سال‌ها پیش ارائه شده‌است

معمار و مرمتگر آثار تاریخی، در پاسخ به این سوال که گرمای بازار را به چه شیوه منطقی می‌توان تامین مرد، گفت: مشکل گرمایش بازار تبریز، سال‌ها پیش توسط مهندسین مشاور که تخصص و اهلیت این کار را دارند، چاره‌اندیشی شده‌است؛ در طرحی که به همین منظور مطالعه شده، به جای انشعاب‌های سراسری بازار، 10 موتورخانه در نظر گرفته شده‌بود.

وی تصریح کرد: این 10 موتور خانه، نه در فضای پوشیده و محصور، بلکه در کاروانسراهای بازار پیش‌بینی شده بود و علاوه بر ایمنی بیشتر، مزیت دیگری که داشت این بود که می‌توانست گرمایش و سرمایش بازار را در فصل‌های سرد و گرم تامین کند.

وی تاکید کرد: گازکشی در بازار تبریز وقتی نگران‌کننده‌تر می‌شود که شرایط زلزله‌خیز را در نظر داشته باشیم، قطعاً سازه‌ها و تاسیسات گاز در صورت بروز زلزله، آسیب‌پذیر و خطرساز خواهد بود.

تقی‌زاده با اشاره به این‌که گازکشی بازار تبریز یک اقدام عجولانه، دم‌دستی و نسنجیده است، افزود: بازار تاریخی تبریز، در فهرست میراث جهانی قرار دارد و گازکشی آن، با پیامدهایی که برشمردم، می‌تواند به خروج این اثر از فهرست آثار یونسکو بینجامد.