در رفتار سیاسی، روسیه از انرژی به عنوان ابزار اِعمال قدرت و کسب ثروت بهره‌برداری نموده‌است. در سفر یک روزه ولادیمیر پوتین به عربستان سعودی 30 سند همکاری به ارزش 2 میلیارد دلار امضا و نهایی شد.

ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه بعد از دوازده سال به ریاض پایتخت عربستان سعودی مسافرت کرد. به طور سنتی عربستان سعودی یکی از دنباله‌روهای سیاست خارجی آمریکا در منطقه خاورمیانه محسوب می‌شود. از بدو شکل‌گیری دولت‌های مُدرن در خاورمیانه، عربستان به عنوان یک بازیگر اصلی در منطقه محسوب می‌شود. حکومت عربستان بنابر ماهیت آن، حکومتی پادشاهی محسوب شده و ساختار قدرت در آن به گونه‌ای است که همه چیز به خاندان سعودی ختم می‌گردد. عربستان با بیش از 260 میلیارد بشکه ذخیره نفتی مقامی بی‌نظیر و ممتاز در شکل دادن به قیمت نفت و سیاست‌های حاکم نفتی بر جهان دارد. هرکشوری برای تدوین راهبردها و سیاست خارجی خود برای تاثیرگذاری لازم و تامین اهداف و منافع ملّی خود باید توجه جدی به امکانات و توانمندی‌های خود داشته باشد. در این میان روسیه به عنوان کشور غیر اوپک؛ یک امپراتوری نفتی با ارتقای جایگاه خود به ایفای نقش ژئوپلتیک و کلیدی در عرصه انرژی است. روسیه با بهره‌گیری از ابزار انرژی به عنوان قدرت نرم، نفوذ خود در منطقه را توسعه بخشیده است. این کشور با تدوین استراتژی انرژی برای سال 2020 به عنوان یک اَبرقدرت انرژی و امپراتور نفتی به بازیگری مهم تبدیل شده‌است. در جهان امروز بُنیان قدرت از وَجه نظامی به وَجه اقتصادی فناوری و ژئواکونومیک در حال تغییر است. در محوردیپلماسی دیگر تمرکز صرف بر امور و مسایل سیاسی و نظامی نیست بلکه تمرکز بر مراودات اقتصادی است. از همین رو در رفتار سیاسی، روسیه از انرژی به عنوان ابزار اِعمال قدرت و کسب ثروت بهره‌برداری نموده‌است. در سفر یک روزه ولادیمیر پوتین به عربستان سعودی 30 سند همکاری به ارزش 2 میلیارد دلار امضا و نهایی شد. برنامه همکاری استراتژیک روسیه – عربستان در عرصه انرژی، تفاهم‌نامه همکاری میان شرکت آرامکوی عربستان سعودی و شرکت روسی گازپروم و منشور همکاری‌های دراز مدت کشورهای تولید کننده نفت از جمله توافق‌نامه‌های مهمی بود که به امضای دو کشور عربستان و روسیه رسید. به نظر می‌رسد کشورهای عربی دیگر به آمریکا اعتماد ندارند. گویا تصمیم خروج ترامپ رئیس جمهور آمریکا از سوریه، دیدگاه بدی برای همپیمانان آن در عربستان و کشورهای منطقه خلیج فارس ایجاد کرد که روی حمایت‌های آمریکا حساب باز کرده‌بودند. به این ترتیب عادل الجّبیر وزیر مشاور در امور خارجه عربستان سعودی، سفر پوتین به عربستان را تاریخی خواند. ره‌آورد سفر پوتین به عربستان در اولین گام، گسترش روابط اقتصادی عربستان با روسیه و پیدا کردن روابطی بهتر برای روز مبادا است. روسیه در سال 2015 با افزایش نیروهای خود در سوریه بر قدرت خود افزود و اکنون به عنوان یک اَبر قدرت به منطقه بازگشته است.

ابوالفضل حسین نیا