احمدعلیرضا بیگی استاندار اسبق تبریز و نماینده مجلس دهم چهره‌ای است که همواره منتقد دولت روحانی بوده‌است. سخنان او همیشه لبه تیز و تندی در مفاسد اقتصادی داشته. در تحریریه همنوا با بیگی به بهانه انتخابات پیش رو و درباره تقریبا همه چیز به گفتگو نشستیم.

آقای بیگی! اولین سوال را درباره مجلس فعلی بپرسیم، به عنوان یک نماینده آیا فکر می‌کنید بودجه بدون نفت امکان‌پذیر است؟ به نظر شما چنین بودجه‌ای چه تاثیری بر وضعیت اقتصادی خواهد داشت؟

سهم نفت در بودجه 20 درصد است، این بیست درصد یعنی پنجاه هزار میلیارد و این مبلغ به عنوان سود اوراق مشارکت به مردم پرداخت خواهد شد. بدین ترتیب عملا نفت در بودجه نیست. مابقی تکیه بر مالیات دارد که در خوشبینانه‌ترین حالت صد هفتاد هزار میلیارد است. حدود 30 هزار میلیارد تومن فروش محصولات پتروشیمی پیش‌بینی شده. بقیه هم عواید درآمد دولت است که قابل توجه نیست. در حالی که چهارصد و بیست هزار میلیارد هزینه مسلم داریم. یعنی در خوشبینانه ترین شرایط حدود هفتاد هزار میلیارد کم داریم و در بدبینانه‌ترین شرایط صد و هفتاد هزار میلیارد! این کسر اگر درآمد نفتی محقق شود جبران می شود و اگر نشود استقراض از بانک مرکزی.

پس به نظر می‌رسد سیاست‌گذاری اقتصادی خوب نبوده‌است؟

سیاستگذاری چند سال پیش فرصت سوزانه بوده‌است، درست مثل یک بچه پولدار که ثروت خوبی از پدرش رسیده رفتار کرده‌ایم. هجده میلیارد دلا ارز جهانگیری را به هرکسی که آمده داده‌اند. فقط 500 میلیونش را به مشهدی قربانعلی مالک سابق ماشین‌سازی داده‌اند! چهااده میلیارد دلار به کالاهای اسیاسی داده ‌شده‌است تا این کالاها ارزان‌تر به دست مردم برسد؛ اما این کالاها وقتی رسیده با ارز دوازده هزار تومانی فروخته شده. مثلا گوشت را با دلار چهار هزار تومنی خریده‌اند که شده کیلویی 20 هزار تومان ولی کسی در این کشور گوشت بیست هزار تومانی ندیده! در یک مورد دیگر بیست و هفت میلیارد دلار بعلاوه شصت تن طلا از بابت کنترل قیمت ارز و طلا به بازار آمده که آقای سیف و عراقچی به خاطر این جریان محاکمه می‌شوند. با این هزینه‌ها می‌توانسیتم زندگی مردم را در وضعیت خوبی حفظ کنیم و دیگر لازم نبود به خاطر پنج میلیارد دلار به در خانه روسیه برویم این کارها به ضعف سیاست‌های اقتصادی برمی‌گردد. البته این تنها تقصیر دولت نیست؛ این‌ها را مجلس تصویب کرده‌است. به قدری پیش فروش اوراق مشارکت انجام داده‌ایم که سال آینده صد هزارمیلیارد تومان فقط سود خواهیم داد و اصل بدهی سرجای خود است! اما بازهم باید اوراق مشارکت بفروشیم تا پروژه‌های دولت ناتمام نماند.

دلیل این مسائل چیست؟

همه این‌ها حاصل یک تغافل است اگر نگوییم غفلت. رئیس جمهور سه ماه پیش به تجار می‌گوید ما گلایه داریم که پول دادیم تا دام وارد کنید یا وارد نکردید یا موقع فروش گران فروختید. در حالی که این واقعیت تلخ اقتصادی مال دو سال گذشته است نه فقط سه ماه پیش.

دلیل سکوت مجلس چه بود؟

مجلس با نماینده فرق دارد. من به عنوان نماینده همیشه این حرف‌ها را مطرح کرده‌ام. در مجلس یک مساله حاکم است به اسم «برجام» که ناموس مشترک دولت و مجلس است. خوش خیالی به «برجام»که آن را چاره حل همه مشکلات می‌دانستند. هرکس می خواست درباره آن حرف بزند می‌گفتند «دلواپس» است یا از «کاسبان تحریم» ما وقتی منابع نفت و گاز را به توتال می‌دهیم و در مقابل فلان قدرپول می خواهیم، توتال به راحتی مالک منابع نفتی ما و البته اطلاعات ما می‌شود، شرکای چینی و روسی را به خاطر اروپایی‌ها جواب می‌کنیم با یک نسیم توتال هم می‌رود و اطلاعات ما را می‌برد. این‌ها از رهگذر خوشخیالی و باور به غرب اتفاق افتاده. دولت ما متوجه واقعیت غرب نشده و تلاش می‌کرد اعتماد غرب را به دست آورد این واقعیت تاریخی در دوره دولت اصلاحات و امروز هم اتفاق افتاد. غرب زبان لطف را نمی‌داند. ما باید در نقطه برتری باشیم. چرا آنها می‌خواستند با ما مذاکره کنند؟ چون قدرت داشتیم. ما قدرت خودمان را کنار گذاشتیم و نشستیم مذاکره کنیم. قدرت‌های ما فناوری هسته‌ای، قدرت موشکی، قرت منطقه‌ای و قدرت نرم است که غرب می‌خواهد همه این‌ها را از ما بگیرد. در حال حاضر ما باید به سمت آن برویم که در مسیر اعتلاء قدرت ملی کدام اقدامات باید انجام شود؟ آقای روحانی که قبلا صنعت هسته‌ای را از کار انداخته بود، دوباره چرخ سانتریفیوژ ها را به کار انداخت، این کار مفهوم آن را داشت که من اشتباه کرده‌ام. اما علاوه بر از سرگیری تاسیسات هسته‌ای اذعان می کرد این‌ فعالیت‌ها قابل برگشت هستند یعنی چشم امیدش باز به آنها بود.

در دوران رئیس جمهورهای قبل همیشه در دوسال آخر انگار به یک رهاشدگی می‌رسیم. شما دلیل این وضعیت را چه می‌دانید؟

این موضوع حداقل در دوره این دولت نیست، ما مدت‌هاست این شرایط را پیش‌بینی می‌کردیم این دولت در مبانی انجام کار دچار مشکل شده. هر دوره در جایگاه خودش قابل تجزیه و تحلیل است. نگاه ما به این دولت است. ما باید به آینده نگاه کنیم و اشتباهات گذشته را برطرف کنیم که تکرار نشوند. الان نمی‌شود نمک روی زخم بپاشیم اما باید به مردم بگوییم که اشتباه‌مان کجا بوده. نظر رهبر معظم انقلاب در خصوص حل مسائل اقتصادی، افزایش و رونق تولید است. اما چه اقداماتی در مورد رونق تولید انجام شده؟ آیا تولید کننده احساس می‌کند که منفعتی از تولید عایدش می شود؟ خیر اما دولت می‌تواند از راه سودآور نشان دادن تولید این احساس را ایجاد بکند؛ و به اندازه کافی هم قدرت دارد. اما دولت اراده خود را در روش باطلی مانند سود بانکی متمرکز کرده است و بانک‌ها با دادن سود ۲۵الی ۳۰ درصدی، صاحبان سرمایه را به خود جذب می کنند. اگر بانک‌ها این سرمایه را در اختیار صنعت، کشاورزی، خدمات، تولید قرار دهد باز جای امیدی هست ولی آن را هم دریغ می کنند. از طرفی بانک‌ها با برداشت از خزانه‌شان به مشتری پول پرداخت (خلق پول) می‌کنند در نتیجه زمانی می‌رسد که به اندازه‌ای که نقدینگی داریم در بازار کالا نداریم. در این صورت ارزش پول تا یک پنجم کاهش می‌یابد.

دولت می‌خواهد برای رفع این مشکلات از پول ملی چهار صفر بردارد!

مجلس هم این طرح را تصویب می‌کند! این طرح یک فاجعه است و دولت پاسخگو نیست که چرا ارزش پول تا یک پنجم کاهش یافته است!

درباره افزایش قیمت بنزین بگویید. چر این طرح در این شرایط اجرا شد؟

با تجربه ۴۰ ساله انقلاب در زمان نزدیک شدن به ایام انتخابات بخشنامه می‌شود که مثلا با دستفروشان برخورد نشود، احکام ماده۱۰۰ اجرا نشود و... مردم هم می‌دانستند قبل از انتخابات آرامشی ایجاد می‌شود. ولی در شرایط فعلی و با در پیش رو بودن انتخابات مجلس، دولت به یک‌باره و یک شبه قیمت بنزین را ۳برابر می‌کنند.

فکر می کنید دولت تبعات این کار را نمی دانست؟

امکان ندارد، این کار قطعا با برنامه قبلی انجام شده و هدف دولت از افزایش نرخ بنزین این بود که شور و هیجان مردم را برای شرکت در انتخابات به حداقل برساند. چون می دانستند که اگر مردم پرشور در انتخابات شرکت کنند. مجلس دهم دیگر تکرار نخواهد شد و مجلسی روی کار می‌آمد که اولین اقدام آن بازخواست از دولت و گفتن حقیقت به مردم بود و دیگر ناموس مشترک مطرح نمی شد. دولت برای جلوگیری از تشکیل چنین مجلسی که موی دماغ دولت می‌شد، این برنامه را اجرایی کرد تا مشارکت مردم در انتخابات مجلس را تا مرز ۱۵ درصد کاهش دهد. چنین انتخاباتی به راحتی قابل مهندسی کردن است و می توان رای افراد باقی مانده را با دادن وعده و وعید تغییر داد.

در وضعیت فعلی پیش بینی شما برای مجلس یازدهم چیست و ترکیب مجلس چگونه خواهد بود؟

من به بصیرت ملت ایران اعتقاد دارم و می دانم ملت ایران از سناریوی دشمن پیروی نخواهند کرد و با حضور پرشور در انتخابات سرنوشت خود را تغییر خواهند داد. در مجلس، ما ۷۰ نفر در مقابل ۱۷۰ نفر هستیم. این صف‌بندی در اعاده اموال نامشروع، شفافیت آراء نمایندگان، FATF و دیگر مسائل مهم کشور مشهود است .در هر صورت مردم باید قضاوت کنند، من نمی توانم بگویم که آن ۱۷۰ نفر نماینده مردم نیستند کما این که آنها نمی‌توانند به ما این حرف را بزنند.

پس هدف شما از طرح انتقادات و مخالفت‌ها در چنین مجلسی چیست؟

در حال حاضر بیشتر موضوعات را که در مجلس مطرح می‌کنیم مقصودمان این نیست که نمایندگان را قانع کنیم. چون آنها قبل از این که به مجلس بیایند تصمیم خود را درباره آن موضوع گرفته‌اند. مخاطب ما مردم هستند و می خواهیم مردم بدانند و آگاه باشند که چه اتفاقاتی در مجلس روی می‌دهد و ما با چه کسانی روبرو هستیم. ما می‌دانستیم استیضاح وزیر راه و شهرسازی رای نخواهد آورد اما می‌بایست پله‌پله مردم را از نتیجه انتخاب‌های خود و وزرای ۱۲۰۰ و ۲۰۰۰ میلیاردی دولت آگاه می‌کردیم یا ماجرای خصوصی‌سازی شرکت‌ها که وارد آن شدیم؛ این ها نمونه فساد یک سیستم بود. نمونه بارز آن ماشین سازی تبریز است.

آیا ماشین‌سازی در اندازه به قول شما«مشهدی قربان علی» بود؟

خیر، او فقط بازیچه بود و دست‌های پشت پرده گرداننده آن بودند.چگونه به او ۵۰۰ میلیون دلار ارز دولتی دادند؟ این مبلغ حتی در حد و اندازه وزیر و رئیس جمهور هم نیست. در بحث خصوصی سازی شرکت‌های ماشین‌سازی تبریز، هپکو اراک، کشت و صنعت هفت تپه، پالایشگاه کرمانشاه و آلومینیم هرمزگان اثبات این که این معامله دغل‌کارانه بوده و باطل است دست به دامان دانشجویان می شویم تا با آن‌ها مفاسد را رو کنیم.

مجلس بعدی با این وضعیت چگونه برخورد می‌کند؟

اگر مجلس بعدی مجلس قدرتمند و مستقلی باشد قطعا اجازه نخواهد داد تا روحانی در مسند ریاست جمهوری لحظه ای باقی بماند. در کدام کشور این موضوع اتفاق می‌افتد که فسادهای متعددی از برادر رئیس جمهور رخ دهد و فقط به پنج سال زندان محکوم شود؟ این در حالی است که همه این کارها با اسم و رانت رییس جمهور انجام گرفته است و هیچ مطالبه‌ای هم صورت نگرفته است. در جریان فساد همسر برادر رئیس جمهور، دادگاه پس از مدتی همه محکومیت‌های وی را به تعلیق موقت می اندازد. این حاصل فشار روحانی بر قوه قضائیه بود. همچنین برادر معاون اول، برادر وزیر، دختر وزیر همه این‌ها مثال بارز فساد در دولت هستند. اگر مجلس قدرتمندی نداشته باشیم سرنوشت محتوم ما در حوزه اقتصادی تورم شصت درصد است.

به نظرتان حالا که آقای رئیسی مسئولیت قوه قضاییه را بر عهده دارد این مسائل بیشتر به ایشان مربوط می‌شود؟

شما خودتان شاهد بودید که هنوز اتفاقی رخ نداده رئیس جمهور چه برخورد ناخوشایندی را با رئیس قوه قضائیه در یزد انجام داد. بهتر بود رئیس جمهور به جای گروکشی از مجرای قانونی عمل می‌کرد.

برای مبارزه برای پروژه‌‌های مهم کشور چند وکیل خوب نیاز است؟

وقتی یک وکیل می‌تواند به قدری قدرتمند باشد که بتواند معاملات اشتباه متعدد را باطل کند و دولت در مقابل آن با لغو آن معاملات عملا اظهار ندامت کرده باشد یا این توانایی را داشته باشد که رییس جمهور را مورد خطاب قرار دهد؛ در این صورت اگر این وکلا 290 نفر باشند قدرت تا چه حد افزایش می یابد؟ رای ما سرمایه ما است و ما تاجر ناتوان نیستیم که نتوانیم این سرمایه را زیاد کنیم. باید این پشتوانه را افزایش دهیم.

نام شما در جریان فساد خودروسازی مطرح شد. در این باره توضیح می‌دهید؟

من به عنوان کسی که مورد اتهام قرار گرفتم قطعا تکذیب خواهم کرد. این طبیعی است. اما بهتر است این جریان را به قوه مربوطه ارجاع دهیم تا بررسی کنند و نظر دهند. در این رابطه دیدید که فقط نقش من معرفی این فرد به کمیسیون صنایع بود که فلانی فقط سبد خرید پراید را پیش خرید کرده‌است. در این رابطه حتی مرا به دادگاهی هم دعوت نکردند. طبیعی است برای کسی مانند من دنبال یک پاشنه آشیل می‌گردند. ما هم باید بدانیم که دراتاق شیشه‌ای هستیم و اگر می‌خواهیم مبارزه را ادامه دهیم از این موضوعات پرهیز کنیم.

مشهور است که آقای بیگی با حوزه فرهنگ میانه خوبی ندارد!

من قضاوت شما را قبول ندارم. فرهنگ فقط دراداره کل فرهنگ خلاصه نمی‌شود. فرهنگ در دانشگاه و آموزش و پرورش؛ تاریخ و ادبیات دیده می‌شود. در دوره من تثبیت زبان ترکی در دانشگاه و صاحب کرسی شدن آن، ثبت تاریخی بازار تبریز، تثبیت تبریز به عنوان نخستین پایتخت جهان شیعه و... این جریان ادامه پیدا کرد. ما هرقدر در هویت ایرانی بتوانیم سرمایه‌گذاری کنیم پیشرفت می‌کنیم.

بیشتر چهره شما در حوزه اقتصاد و مفاسد اقتصادی دیده می‌شود

در مقام اولیت‌بندی باید رجحان دهیم که کدام مساله اهمیت دارد. ما در سازوکارهای کشور دچار فساد هستیم. آیا با این سازو کارها می‌توانیم فرهنگ خوبی داشته باشیم؟ شما به وضعیت معلمان نگاه کنید! تاراجی که از ثروت معلمان شد خارج از دغدغه‌های حوزه فرهنگ بود؟ از رئیس جمهور پرسیدیم که این پول به تاراج رفت. گفت نه این پول را وام دادیم و معوق شده! یا ماجرای وزیر بازرگانی که مشخص شد اصلا ضمانتی برای وام گرفته نشده. برای نگاه کلان فرهنگی باید عدالت را توسعه دهیم. فرهنگ در بستر عدالت رشد می‌کند. وقتی در عدالت می‌لنگیم، نمی‌توانیم حداقل‌های جامعه را فراهم ‌کنیم. من به اهمیت فرهنگ واقفم. اما آیا دغدغه امروز مردم نان، سقف بالای سر، خوراک و پوشاک است یا مدارج بعدی نیازمندی های انسانی؟ آیا ما مسائل اصلی را حل کرده‌ایم؟

مردم با وضعیت فعلی دل خوشی از اصلاح‌طلب‌ها ندارند. از سوی دیگر با بررسی دو سال پایانی دولت احمدی‌نژاد هم می‌بینیم که مردم دل خوشی هم از اصول‌گرایی ندارند، آیا با این وضع می‌توانیم تصور کنیم که در انتخابات پیش رو مجلس اصول‌گرا باشد؟

یک موضوع احمدی‌نژاد است یک موضوع اصول‌گرایی؛ این دو موضوع جدا از هم است که هیچ کدام به هم احساس تعلق ندارند. اغلب رجال اصولگرایی هم به این نکته اذعان کرده‌اند. اگر بگوییم احمدی‌نژاد کاری نکرده که کارنامه مفصل او در دست است. من بیگی استاندار وقت، وقتی در مورد فعالیت‌های دولت احمدی‌نژاد مورد سوال واقع می‌شوم می‌گویم که دویست هزار مسکن، ساخت پل دریاچه ارومیه، آزادراه تبریز میانه، سد خدآفرین، سد میانه، سد شهید مدنی، سد قره‌چای، بزرگراه شبستر صوفیان؛ کنارگذر غربی تبریز و... من در اوج تحریم چند همایش بزرگ سرمایه‌گذاری برگزار کردم که اگر پیشرفتی در شهر تبریز اتفاق می‌افتد به آن همایش‌ها مربوط است. حالا در برابر این کارنامه، کارنامه‌ای با یک دهم این کارها ارائه کنید! در کنار این همه یک زلزله اداره کرده‌ایم. زلزله ارسباران به نحوی اداره شد که امروز رئیس جمهور شش سال بعد از حادثه می‌آید و مردم جانانه استقبال می‌کنند. اما در اردیبهشت سال 98 بعد از بارندگی‌ها مردم سرپل ذهاب در چادرهایی داخل سیل زندگی ‌می‌کردند. احمدی‌نژاد سد را شکسته و در مجلس ایران یک فیلم پخش کرده که برادر رئیس قوه قضاییه و مقننه برای یک پرونده پول مطالبه‌کرده. این فیلم را دنیا دیده کدام اقدام نشان داده که این فلیم احمدی‌نژاد دروغ بوده؟ چون نتوانستند این مشکل را رفع کنند فاضل لاریجانی از ایران فرار کرد. ما به آملی لاریجانی نامه نوشتیم که بهتر است که در دوره تو پرونده‌های فاضل لاریجانی، مهدی جهانگیری و حسین فریدون بررسی شود، چون لباس قاضی‌القضات برتن داری بهتر است به این وظیفه عمل کنی که متاسفانه نشد.

به نظرمی‌رسد در مجلس بیگی یک جزیره تنها بود. نمایندگان شهر و استان کمترین همکاری را با هم داشتند.

از مجلس ایده‌ال چه انتظاری داریم؟ مجلس باید برای اداره مملکت ریل‌گذاری کند و دولت باید در این ریل حرکت کند. وقتی مجلس تحت تاثیر باندبازی و قبیله‌گرایی است و دولت را ناموس خود می‌داند به هیچ عنوان حاضر نیست چنین کاری کند. ما در مجمع نمایندگان با وزیر راه جلسه داشتیم. به عنوان وزیر راه از او مسائل استان، مانند راه‌آهن تبریز بستان‌آباد را مطالبه می‌کردیم. آخوندی هم پاسخی نداشت. یکهو آقای پزشکیان گفت: من شهادت می‌دهم کاری که آخوندی در چهار سال کرده از کارهای هشت ساله شما بیشتر است! من گفتم آقای پزشکیان بحث این نیست هرچند کارنامه من مشخص است و می‌توانی در مجال دیگری بحث کنیم فعلا ما وزیر را آورده‌ایم که مطالبه کنیم. از طرفی خانم آقاپور می‌گوید آقای بیگی شما فکر می‌کنید چه کار کردید؟! من مدام می‌گفتم اجازه بدهید از وزیر سوال کنیم. جلسه تبدیل شد به کشمکش من و آقای پزشکیان چون پزشکیان می‌خواست وزیر را از مخمصه نجات دهد. وزیر هم از فرصت سواستفاده کرد و از جلسه رفت. بعد شما انتظار دارید جزیره‌ای رفتار نکنیم.

این عدم هم‌پوشانی در قضیه قطار تبریز-مشهد هم دیده شد

در قضیه قطار نه تنها نمایندگان آذربایجان‌شرقی که نمایندگان شمالغرب و فراکسیون ترک‌زبانانمجلس هم کم‌کاری کردند. من هرقدر تلاش کردم این موضع در دستور کار این فراکسیون قرار بگیرد اتفاق نیافتاد چون مساله سیاسی بود و مصالح مردم مورد توجه نبود. همان فراکسیون تشکیل می‌شد تا برای یک وزیر روحانی که ادای ترکی درمیاورد رای جمع کند،وزیری می‌آید. کمیسیون عمران در حادثه قطار تبریز مشهد باید یک گزارش تهیه کند، در این گزارش یک تنه هم می‌زند به وزیر راه سابق. این قضیه در دستور کار مجلس قرار می‌گیرد آن هم با سه سال تاخیر! دو هفته این گزارش از اولویت پایین آمد و هفته سوم از اولویت کنار گذاشته شد. با اعتراض ما لاریجانی دید که زیاد شلوغ شد قول داد در هیئت رئیسه بررسی کند. در هفته بعد در هیاهوی بنزین این طرح در دستورکار قرار گرفت. صبح در دستور کار بود بعد از ظهر حذف شد. ببینید اخوندی صاحب چه قدرتی در مجلس است که دستور کار را تغییر داد. ما اعتراض کردیم باز ولی گوش شنوایی نیست. من می‌گویم مردم و مجلس فراموش می‌کنند اما آیا خدا هم فراموش می‌کند؟ سیستم قضایی می‌گوید وزن جرم آخوندی از همه بیشتر است اما مجلس این جریان را از دستور کار خارج می‌کند. ما از نمایندگان استان می‌پرسیم چرااین اتفاق افتاد؟ می‌گویند شد دیگر! از این طرف اولیای خون سوختگان قطار دنبال یک تکه از جنازه عزیزشان هستند تا آن را دفن کنند.

شنیده‌شد برای مجلس پیش‌رو می‌خواهید با اعلمی ائتلاف کنید.

مصاحبه‌ای با من منتشر شد که از من پرسیدند توصیه تو به اصلاح‌طلبان چیست. من گفتم به مجلس مرد عمل بفرستید. کسی را که روی حرفش است و گرفتار قبیله‌گرایی سیاسی نیست. اعلمی در جایگاه خاص خودش و به عنوان یک اطلاح‌طلب با من در موضوع خصوصی سازی همراهی کرد. از قبیله‌گرایی سیاسی عبور کرد در حالی که همه متهمان از جناح او بودند. تمام جریان همین بود.

مهم‌ترین اولویت شما برای مجلس بعدی؟

مجلس بعدی مقدمه‌ساز تشکیل دولت جوان و انقلابی است. تشکیل مجلس مقدمه واجب برای تشکیل یک دولت صالح است. تا بتواند از چنین دولتی کار بکشد. دولت باید اولویت‌هایی چون رفاه اجتماعی و عدالت را در قالب لایحه به مجلس بفرستد و مجلس بر آن صحه بگذارد.