محمدرضا پورمحمدی هم نتوانست خود را از شر کرونا در امان بدارد و دو هفته‌ای را در قرنطینه بسر می‌برد. در این مدت امور استان را حدالامکان در منزل رتق و فتق می‌کرد و به محض اینکه شنیدیم شکر خدا جواب آزمایش کرونای ایشان منفی شده سراغش رفتیم و بعد از احوالپرسی و صحبت در مورد اوضاع و احوال کرونا و تعطیلی‌ها وارد سوالات اصلی مصاحبه شدیم.

استاندار هم هرچند به سرحالی قبل از کرونا نبود اما با صبر و حوصله به سوالات متعدد ما در حدود یک و نیم ساعت پاسخ گفت.

در ادامه مشروح گفت‌وگوی ما با محمدرضا پورمحمدی، استاندار آذربایجان‌شرقی تقدیم حضور می‌شود.

*پروژه‌های مهمی که قبل از اتمام عمر دولت به پایان می‌رسند

آقای دکتر دولت ماه‌های پایانی عمر خود را سپری می‌کند، لطفا در همین ابتدا بفرمایید مهم‌ترین پروژه‌هایی که در استان در این روزها پیگیری می‌شود و در اولویت امور قرار دارند، کدام پروژه‌ها هستند؟

یکی از پروژه‌های بسیار مهم استان که تلاش می‌کنیم تا پایان دولت تمام شود، راه‌آهن بستان‌آباد تا تبریز است. البته باید در نظر داشته باشیم کارهای عمرانی تابعی از شرایط آب و هوایی، منابع مالی و مشکلات دیگر است. اما بسیار امیدواریم این پروژه تا پایان دولت به اتمام برسد.

پروژه مهم دیگر که می‌خواهیم حتما تا پایان دولت تکمیل شود، تونل انتقال آب زاب به دریاچه ارومیه است. تامین اعتبار پروژه هم صورت گرفته، باقی مانده این پروژه کمتر از یک کیلومتر و حدود 800 متر است که متاسفانه به یک مشکل فنی برخورد کرده و خاک منطقه آبرفتی و سست است؛ در هر حال اگر مانع دیگری نباشد امیدواریم این دو پروژه قبل از پایان عمر دولت به پایان برسند.

از جمله کارهای اولویت‌دار دیگر برای ماه‌های پایانی عمر دولت در استان، شروع عملیات اجرایی پروژه ذوب و پالایش مس‌سونگون است که مناقصه آن ششم اردیبهشت ماه برگزار و قرارگاه خاتم الانبیا برنده شد؛ شاید یکی دو ماه بعد از امضای قراردادها عملیات اجرایی آن شروع شود.

پروژه دیگر، اجرای فاز سوم کنستانتره مس‌سونگون است که مناقصه این پروژه نیز برگزار و شرکت کیسون برنده شد و عملیات اجرایی این پروژه نیز به‌زودی شروع خواهد شد.

*مهم‌تر از احداث نیروگاه، استقرار پست توزیع برق است

با توجه به کمبود برق و مشکلات عدیده‌ای که از این جهت متوجه بخش تولید و صنعت استان می‌شود، پروژه‌های نیروگاهی استان چطور پیش می‌رود؟

کمبود برق یک مسئله کشوری بوده و تنها مشکل استان ما نیست و مخصوصا در فصول گرم سال که مصرف زیاد است، نگرانی‌هایی وجود دارد اما در استان ما مشکل تامین برق جدی است. در این ارتباط وزارت نیرو اعتقاد دارد برق شبکه است و لازم نیست حتما در هر منطقه‌ای نیروگاه احداث کنیم.

نیروگاه در هر جا باشد، وارد شبکه می‌شود و توزیع برق به واسطه شبکه‌ها اتفاق می‌افتد در واقع بیشتر از احداث نیروگاه، استقرار پست توزیع که بتواند برق را از شبکه بگیرد و توزیع کند، مهم است.

البته چند پروژه‌ نیروگاهی در استان اجرا می‌شوند که به رفع مشکل کمبود برق کمک خواهند کرد. یکی از این پروژه‌ها فاز دوم سیکل ترکیبی نیروگاه هریس است که فاز اول آن سال گذشته به ظرفیت 300 مگاوات به بهره‌برداری رسید و حالا 200 مگاوات بعدی وارد شبکه می‌شود.

بحث بازتوانی نیروگاه تبریز را هم که یک نیروگاه قدیمی و تکنولوژی آن مربوط به دهه 60 بوده و تنها با 30 درصد ظرفیت کار می‌کند، در دستور کار داریم و کمیته‌ای تشکیل دادیم تا این نیروگاه را به‌روزرسانی و در حد امکان احداث یک نیروگاه جدید را شروع کند.

در سطح کشور ماینرها و استخراج ارز دیجیتالی مصرف برق را به میزان قابل توجهی بالا برده‌اند که به شکل جدی باید جلوی این اتفاقات گرفته شود. از طرف دیگر مصارف خانگی بیشترین میزان مصرف برق را در استان ما به خود اختصاص داده‌اند که باید به فکر اصلاح الگوی مصرف باشیم.

*انتقال آب ارس به تبریز اصلی‌ترین پروژه آبی آذربایجان‌شرقی

مسئله معروف و تنش‌زای تنش آبی تبریز بالاخره به کجا رسید؟!

مهم‌تر از مسئله برق کمبود آب است. تنش آبی استان معمولا از اردیبهشت ماه شروع می‌شود. برای برون رفت از این مشکل سه راه حل کوتاه مدت را اجرا می‌کنیم که یکی اصلاح خط انتقال نهند به تبریز است. همانطور که می‌دانید 15 درصد از آب تبریز از طریق سد نهند تامین می‌شود؛ ولی شبکه انتقال فرسوده و ظرفیت انتقال پایین است که در حال اصلاح این خط هستیم.

45 میلیارد تومان هم از محل اعتبارات ستاد بحران برای تنش آبی تامین منابع شد که صرف حفر چندین حلقه چاه جدید، اصلاح 100 کیلومتر از لوله‌های بتنی فرسوده خط انتقال زرینه‌رود به تبریز و همچنین تقویت ایستگاه‌های پمپاژ این خط خواهد شد و با تکمیل این پروژه‌ها بخش عمده‌ای از کمبود آبی تبریز قابل جبران است.

البته اصلی‌ترین پروژه در این مورد، انتقال آب ارس به تبریز است که حدود 35 کیلومتر آن اجرا شده ولی از هرزندات تا تبریز که 105 کیلومتر است متاسفانه از سال 92 تا کنون معطل مانده؛ چرا که کنسرسیوم برنده مناقصه متعهد بودند منابع مالی را تامین کنند ولی نتوانستند و خط اعتباری ایران و چین هم به مشکل برخورد.

بالاخره سال گذشته قرارداد این کنسرسیوم لغو شد و با هماهنگی وزارت نیرو قرار شد، قرارداد اجرای پروژه با قرارگاه خاتم‌الانبیا بسته شود. این پروژه از دو بعد تامین آب و نقش پدافندی آن برای استان بسیار مهم است؛ چرا که در صورت بروز مشکل در هر یک از خطوط انتقال زرینه رود و ارس می‌توانند جایگزین هم شوند.

معضل دیگر آبی تبریز شبکه آب خود تبریز است. این شبکه موقعیت جغرافیایی پیچیده‌ای داشته و وقتی قطعی آب پیش می‌آید، در ابتدا آب ارتفاعات قطع می‌شود و هنگام وصل آخر از همه آب به این مناطق مرتفع می‌رسد! این مسئله را هم پیگیری می‌کنیم که رفع شود. در اینجا هم باید به اصلاح الگوی مصرف توجه داشته باشیم.

*مشکلات تامین ارز صادرکنندگان و اختلالات شبکه نیما

 آقای دکتر اجازه بدهید کمی هم به شعار سال بپردازیم، به نظر شما علاوه بر مشکلات کمبود آب و برق که فرمودید، مهم‌ترین موانع پیش روی تولید در استان آذربایجان‌شرقی کدامند؟

بخش عمده‌ای از مسائل به‌گونه‌ای است که کاملا استانی نیست. مثلا بسیاری از تولیدکنندگان موفق ما مشکل صادرات، بازگشت ارز و تامین مواد اولیه دارند که مسئله همه کشور است. بنده می‌توانم همین حالا 10 پرونده نشان بدهم که مشکل توسعه واحدهای تولیدی تنها 10 تا 30 میلیون دلار ارز است که نمی‌توانند تامین کنند!!

در شرایط حاضر هم اگر چندان خم به ابرو نیاورده‌ایم به این دلیل است که افزایش قیمت دلار صادرات را توجیه‌پذیر کرده اما مشکل بعد از صادرات و ورود ارز است. وقتی ارز مثلا از طریق شبکه نیما وارد شد، باید در عرض حداکثر 48 ساعت به صادرکننده تحویل داده شود. اما در 45 روز هم ارز به دست صادرکننده نمی‌‎رسد و در خود شبکه مشکلاتی وجود دارد. امیدواریم با تلاش‌‎هایی که صورت می‌گیرد، گشایش‌هایی اتفاق افتد ولی در هر صورت تامین مواد اولیه و ورود ماشین‌آلات بسیار مشکل است.

در استان نارسایی‌هایی که در زیرساخت‌ها وجود دارد، محل اشکال است و قطعی‌های مکرر برق در زمستان دردسرهای زیادی برای واحدهای تولیدی ایجاد می‌کند اما با تعاملی که بین صنعتگران، مجموعه بانک‌ها، دارایی و سایر بخش‌ها وجود دارد، سعی کرده‌‎ایم در داخل استان مشکل جدی نباشد. باز هم تاکید می‌کنم، موانع تولید بیشتر ملی هستند نه استانی.

*به مشکلات تک تک واحدها شخصا رسیدگی می‌کنم!

با این اوصاف چه پشتیبانی‌ها و یا مانع‌زدایی‌های مشخصی از تولید در استان انجام می‌‎شود؟

برای مانع‌‎زدایی تولید تا آنجا پیش رفته‌ایم که بعضا خود بنده با تک تک واحدهای مشکل‌دار دیدار کرده و سعی می‎کنم به شکل موردی تا آنجا که به اختیارات استان مربوط می‌شود مسائل را حل کنم و اگر در حیطه اختیاراتم نبود به تهران ارجاع می‎‌دهم.

برخی از مسائل در طول زمان انباشته شده؛ مثل بروکراسی اداری که برای تعدیل این معضل استان ما مبدع پنجره واحد کسب و کار بود و این سامانه را در اتاق بازرگانی تبریز راه‎‌اندازی کردیم. در سازمان صمت هم یک مرکز اورژانس رسیدگی به مسائل تولیدکنندگان را ایجاد کردیم.

جلساتی مثل ستاد تسهیل و شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی مرتب در این استان تشکیل می‌شود. در مجموع سعی می‎‌کنیم مسائل مربوط به دستگاه‌های اجرائی را در داخل استان حل کنیم.

*تولید کشنده‌های تجاری توسط کنسرسیوم تولیدکنندگان خودرو در تبریز

موضوع تولید خودروی بومی در تبریز و قطب سوم خودروسازی کشور به کجا رسید؟ 

بعد از حضور وزیر صمت در استان مجوز تولید خودرو در تبریز به تولیدکنندگان آذربایجان‌شرقی صادر شد.  در آن مقطع واحدهای تولیدکننده خودرو استان مثل شرکت‌های مگاموتور، ایدم و آذرهایتکس را جمع کردیم و کنسرسیوم مانندی تشکیل دادیم تا یک کشنده تجاری مورد نیاز صنعت در استان را تولید کنند.  

 برای تولید خودرو با برند جدید در تبریز هم تلاش‌های زیادی را صورت دادیم؛ مدتی مجموعه‌ای که ادعای تولید خودروی هیبریدی داشت انرژی استان را تلف کرد و بعد از چندین ماه رفت و آمد و تشکیل جلسه متوجه شدیم این مجموعه قصد دارد از چین خودروی برقی وارد کند و توانایی چندانی برای تولید خودرو ندارد! در هر صورت در مقطع کنونی تعداد 9 شرکت خودروسازی استان اعلام آمادگی کرده‌اند و می‌خواهند با استفاده از توانمندی‌های خود، خودروهای تجاری مورد نیاز استان را تولید کنند.

*خاطر مدیران برای ما عزیز است اما مردم عزیزترند 

به نظر می‌رسد، مجموعه مدیریتی استان نمی‌توانند خود را با شرایط وفق داده و همپای مدیریت عالی استان برای رفع مسائل تلاش کنند و انتقادات زیادی در این ارتباط مطرح می‌شود، نظر حضرتعالی در این ارتباط چیست؟

البته نمی‌توان گفت، مدیران همراهی لازم را ندارند. خاطر مدیران برای ما عزیز است اما مردم عزیزترند و خدمت واژه‌ای مقدس و ضروری است؛ بنابراین هر جایی ببینیم مدیری همراهی نمی‌کند یا نمی‌تواند همراهی کند برخورد لازم را انجام می‌دهیم؛ اما پاره‌ای محدودیت‌ها و موانع وجود دارد که ربطی به مدیر ندارد؛ مثلا در مورد مسئله آب تا تامین مالی لازم نباشد نمی‌توان کار چندانی صورت داد.

البته درجه توانمندی‌ها و دلسوزی‌‎ها هم متفاوت است. خود ما هم از برخی مدیریت‌ها گله‌هایی داریم و اگر بخواهیم رضایتمندی را در جامعه بسنجیم بالای 70 درصد نارضایتی مردم مربوط به کیفیت برخورد با ارباب رجوع است. اگر کارکنان با حوصله و سعه صدر مسائل را به مردم توضیح دهند و صادقانه بگویند مثلا مشکل شما در عرض یک هفته قابل حل نیست و دو هفته بعد مراجعه کنید، مردم به راحتی قانع می‌شوند و همراهی می‌کنند.

اما متاسفانه برخی از کارمندان و مسوولان از برخورد مناسب با مردم هم دریغ می‌کنند و به قول آیت‌الله رئیسی ما باید در کنار دادسرای کارکنان دولت دادسرای کارنکنان دولت هم تشکیل دهیم تا با افرادی که وظایف خود را انجام نمی‌دهند، برخورد شود!

*علت عدم اجرای پروژه‌های کلان شهری در تبریز

مردم نارضایتی زیادی از مدیریت شهری تبریز دارند و وضعیت نابسامان آسفالت شهر، پروژه‌‎های ناتمامی مثل میدان آذربایجان و عدم اجرای پروژه‌های کلان و تاثیرگذار در تبریز، بسیار محل انتقاد مردم است، آیا حضرتعالی از مدیریت شهری تبریز رضایت دارید؟

در این ارتباط باید عرض کنم، افتتاح چندین پروژه شهری، مسیرگشایی‌‎ها، اجرای طرح تبادل، پل همسطح، احداث چندین پارک شهری و تحولاتی که در حوزه فضای سبز شهری رخ داد جزو اقدامات شاخص مدیریت شهری در تبریز است.

نهضت آسفالت در تبریز هم سال گذشته به‌خوبی پیش می‌رفت و به میزان قابل توجهی هم انجام گرفت؛ اما در مورد اینکه چرا در شهر تبریز تحولات اساسی که مورد انتظار است رخ نمی‌دهد، باید از شهرداری و شورای شهر سوال کرد!

شاید علت عدم اجرای پروژه‌های کلان در تبریز این است که شهرداری یک بدنه ۱۵ هزار نفری دارد و ماهانه ۸۰ تا ۱۰۰ میلیارد تومان به این‌ها حقوق می‌دهد و در نتیجه تمام هم و غمش این است که چطور و از چه کسی عوارض و یا جریمه بگیرد که بتواند حقوق کارکنانش را تامین کند؛ بنابراین مجال اندیشیدن به پروژه‌‎های بزرگ را ندارد!

*آرزوهای تحقق نیافته محمدرضا پورمحمدی

 آقای دکتر پورمحمدی استاد دانشگاه حالا به عنوان استاندار چه آروزی تحقق نیافته‌ای برای استان دارد؟

راستش آروزهای زیادی داشتم که عملی نشدند؛ به‌ هر حال پیچیدگی‌های سیستم اجرایی بسیار زیاد است. شاید بدشانسی ما این بود که تمام بلایای ارضی و سماوی در دو سال گذشته اتفاق افتاد و در حال حاضر هم در بدترین شرایط تحریم‌ها قرار داریم و اعتبارات دستگاه‌های دولتی در حد رفع و رجوع است. مسائل واحدهای تولیدی و صنعت هم تابعی از همین شرایط است.

از طرف دیگر شرایط کرونایی کلی مسئله جدید ایجاد کرده و اگر دیروز می‌گفتیم، باید با تمام توان و شبانه‌روزی کار کنیم امروز مجبوریم با یک چندم ظرفیت در ادارات حاضر باشیم. عدم تعادل ها، عدم تناسب بین اختیارات و مسوولیت‌ها هم وجود دارد و بعضا سئوالاتی که شما از ما می‌پرسید شاید سر رشته آن در دست خود ما نباشد!

ما دو کار مهمی که انجام دادیم و به یادگار خواهد ماند یکی آغاز عملیات اجرایی راه‌آهن جلفا به چشم ثریاست که استان آذربایجان‌شرقی را به ترکیه وصل و از بن بست خارج خواهد کرد. دیگری توسعه بزرگراه تبریز- اهر تا بیله سوار است  که راه زمینی ما را به جمهوری آذربایجان وصل می‌کند.

اما آروزی دیرینه بنده به سرانجام رسیدن پروژه‌های نفلین سینیت و انتقال آب ارس به تبریز است که مشکل خاصی هم ندارند و اگر همین امروز کلنگ آنها به زمین زده شود تولید ثروت آنها هم برای استان شروع می‎‌شود؛ به‌ هر حال امیدوارم اگر در این دولت هم نشد در سال‌های اولیه دولت بعدی به سرانجام رسند.

تهیه و تنظیم: لیلا حسین‌زاده ـ فارس