لیبی این کشور غنی از نفت، چهارمین کشور وسیع و پهناور قاره آفریقا و هفدهمین کشور بزرگ جهان، این روزها پای کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را به خود باز کرده‌است.

به گزارش همنوا؛ تحولات و ناآرامی‌های لیبی بدون رهبر بود و یک مقصد و مقصود داشت آن هم خلع و عزل معّمر قذافی از اریکه قدرت. افزون بر چهار سال است که نیروهای قوای ارتش ملی به زعامت ژنرال خلیفه حفتر و دولت وفاق ملّی لیبی بر سر دست‌یابی به قدرت با همدیگر به منازعه پرداخته‌اند. در سال 2014 میلادی و با همراهی نیروی نظامی فرمانبردار خود عملیاتی را با اسم کرامت لیبی در شهر بنغازی اِعمال نمود. از سال 2019 نیروهای نظامی ژنرال حفتر در جنوب کشور لیبی به حوزه و منابع نفتی این منطقه رُسوخ و نفوذ کرده‌اند .کشورهای عربستان امارات و مصر از ژنرال حفتر حمایت می‌کنند و کشور قطر و ترکیه از دولت وفاق ملی (فائز السراج) حمایت می‌کنند. مدتی کوتاه پس از همراهی و موافقت پارلمان ترکیه با اعزام نیروهای نظامی به لیبی این برنامه که جهت جانبداری از دولت وفاق ملی لیبی برای پیشگیری و ممانعت از فروپاشی و سقوط دولت فائز السراج اقدام به اعزام تجهیزات تدافعی به لیبی کرد؛ تا قبل از 2011 بهار عربی یا بیداری اسلامی لیبی بزرگترین وارد کننده اسباب و کالا از کشور ترکیه بود. ترکیه جزو اولین کشورهایی بود که شورای انتقالی لیبی را به رسمیت شناخته و پنجمین اجلاس گروه تماس لیبی را میزبانی کرد. ترکیه به جهت سرمایه گذاری اقتصادی در لیبی مخالف تجزیه و چندپارگی کشور لیبی است .ترکیه و لیبی یک موافقت نامه امنیتی نظامی و یک موافقتنامه دریایی، توشیح و امضا نمودند. رقبای منطقه‌ای ترکیه؛ یعنی یونان، قبرس و رژیم صهیونیستی؛ توافقنامه مرزی مدیترانه شرقی را در آتن پایتخت یونان امضا کردند. اکنون در لیبی نوعی جنگ نیابتی و یک نزاع دو طرفه بر سر قدرت شکل گرفته است. نمایشنامه رجب طیب اردوغان این بار در کشور لیبی تجدید و از سر گیری می‌شود. کانون‌های جذب افراد مسلح سوریه‌ای در استانبول برپاشده‌است تا با گسیل و سوق آنها به طرابلس لیبی به هر راغب این سفر 2000 تا 5000 دلار بدهند. اساسی‌ترین و بااهمیت‌ترین ابعاد منطقه‌ای تحولات کشور لیبی گستره و پهنه رقابت بین ترکیه و عربستان است. اِفتراق مغایرت ژئوپلیتیک دو کشور ترکیه و عربستان موضوعاتی مانند بحران یمن، بحران سوریه حمایت ترکیه از قطر، ترور خاشقچی و حمایت عربستان از براندازی نافرجام سال 2016 در ترکیه ، پیکار و رقابت دو کشور را دو چندان نموده است. ورود نیروهای ترکیه به لیبی، آتش منازعه و آشوب را زبانه خواهد زد. میدان برای دولت ترکیه‌ی در حال جنگ، مقارن در چند جبهه شده است که این خبط و خطای استراتژیک برای کشور ترکیه محسوب می‌شود. لیبی همانند سوریه در همسایگی ترکیه نیست. دوری مسافت و همسایگی کشوری مانند مصر که لیبی را عمق استراتژیک خود می‌داند و از به هم خوردن ثبات و برقراری امنیت در شمال آفریقا نگران است. حال باید منتظر ماند تا چه دستاوردی از نشست برلین برای لیبی مورد انتظار است.

ابوالفضل حسین نیا